Om landen te helpen zich beter voor te bereiden op toekomstige pandemieën, heeft de WHO vandaag een nieuw initiatief gelanceerd dat richtsnoeren biedt voor geïntegreerde planning om te reageren op alle respiratoire pathogene zoals influenza of coronavirussen.

Het nieuwe initiatief “Preparedness and Resilience for Emerging Threats” (PRET) omvat de nieuwste instrumenten en benaderingen voor gezamenlijk leren en collectieve actie die tijdens de COVID-19-pandemie en andere recente noodsituaties op het gebied van de volksgezondheid zijn ontwikkeld. 

Via het initiatief zal de WHO een benadering van de wijze van overdracht gebruiken om landen te begeleiden bij hun pandemieplanning, aangezien veel capaciteiten en vermogens gemeenschappelijk zijn voor groepen ziekteverwekkers. PRET beantwoordt aan de vraag naar technische begeleiding en steun voor de bevordering en versterking van geïntegreerde paraatheid en reactie, zoals uiteengezet in resoluties van de Wereldgezondheidsvergadering. 

De COVID-19-pandemie en andere gezondheidscrises hebben aangetoond dat landen operationeel klaar moeten zijn om te reageren op bedreigingen door infectieziekten, met op maat gesneden draaiboeken en een betere coördinatie en samenwerking met andere sectoren zoals de landbouw. 

“Paraatheid, preventie en respons mogen niet alleen een zaak van de gezondheidssector zijn”, Aldus Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus, directeur-generaal van de WHO. “Net zoals gezondheidscrises gevolgen hebben voor vele sectoren, zo moeten onze inspanningen op het gebied van paraatheid en reactie sectoren, disciplines en ziekteverwekkers omvatten. Het is ook van cruciaal belang dat de betrokkenheid van de gemeenschap en rechtvaardigheid centraal staan bij onze inspanningen, met name voor de bevolkingsgroepen die gemarginaliseerd zijn en het meeste risico lopen.”

PRET is een evolutie in de WHO-benadering van de paraatheid voor een pandemie door de toepassing van een methode van overdracht in plaats van een focus op specifieke ziekten. De WHO zal zo nodig richtsnoeren voor specifieke ziekten blijven ontwikkelen en verspreiden. 

De lancering van het initiatief vindt plaats op de laatste dag van bijeenkomsten met meer dan 120 personen die de lidstaten, partners en het secretariaat van de WHO vertegenwoordigen, om de koers voor PRET te bepalen, met inbegrip van de ontwikkeling van een wereldwijd draaiboek voor de uitvoering van de pandemiedraaiboeken voor respiratoire pathogenen.

De eerste module van het PRET-initiatief is gericht op ziekteverwekkers van de luchtwegen, waaronder influenza, coronavirussen en respiratoir syncytieel virus. Gezien de huidige COVID-19-pandemie en de mogelijke dreiging van vogelgriep zal deze module de landen in staat stellen hun planning voor een pandemie van de luchtwegen kritisch te bekijken, te testen en bij te werken om ervoor te zorgen dat zij over de nodige functionele capaciteiten en vermogens beschikken.

Er wordt gewerkt aan de vaststelling van de volgende groep ziekteverwekkers, zoals arbovirussen, die in het kader van dit initiatief moeten worden aangepakt. Dit volgt op de prioriteiten die zijn vastgesteld in de tien voorstellen ter versterking van de mondiale architectuur voor paraatheid, reactie en veerkracht bij gezondheidscrises (HEPR). 

Het PRET-initiatief luidt een nieuw tijdperk voor pandemische paraatheid in en vormt een evolutie van de kernactiviteiten van de WHO om alle lidstaten te ondersteunen bij de versterking van de paraatheid voor, de preventie van en de reactie op gezondheidscrises. Het initiatief kan ook dienen om de doelstellingen en bepalingen van het pandemieakkoord, waarover de lidstaten van de WHO momenteel onderhandelen, operationeel te maken.

Naar aanleiding van de inbreng en de besprekingen van de deelnemers aan de bijeenkomst nodigt de WHO de belanghebbenden uit voor deze wereldwijde oproep tot actie ter bevordering van de paraatheid voor pandemieën van respiratoire pathogenen.

Oproep tot actie

De WHO, de lidstaten en de partners werken samen om prioritaire acties vast te stellen en uit te voeren om de nationale, regionale en wereldwijde paraatheid voor pandemieën en opkomende infectieziektedreigingen te versterken. Wij erkennen de rol van gemeenschappen en alle sectoren, en de noodzaak van een geharmoniseerde en volgehouden dynamiek om een einde te maken aan de cyclus van paniek en verwaarlozing die maar al te vaak voorkomt bij de paraatheid voor en de reactie op pandemieën. 

Wij herinneren aan de lessen van eerdere epidemieën en pandemieën, met name die welke werden veroorzaakt door ziekteverwekkers van de luchtwegen. Deze ziekteverwekkers zijn en blijven een belangrijke wereldwijde bedreiging die een enorme morbiditeit en mortaliteit kan veroorzaken, de gezondheidsstelsels kan overweldigen, de wereldeconomie kan destabiliseren en de ongelijkheid in de toegang tot zowel de middelen om pandemieën te voorkomen als de gezondheidszorg voor alle mensen kan vergroten.   

Dit is een oproep tot actie om de paraatheid voor pandemieën en opkomende bedreigingen wereldwijd te versnellen. Een doeltreffende paraatheid berust op degelijke planning en gecoördineerde actie. Met een collectieve inzet voor de volgende acties zal tegen december 2025 vooruitgang zijn geboekt, zoals beschreven in het toezichtskader voor paraatheid en veerkracht bij opkomende bedreigingen (PRET):

1. Paraatheidsplannen bijwerken waarin prioritaire acties worden bevestigd en waarin rekening is gehouden met de lessen van eerdere gebeurtenissen. Gezien het risico van respiratoire pathogenen, is planning voor een pandemie van respiratoire pathogenen op basis van de thema’s die zijn vastgesteld in PRET-module #1: Planning for Respiratory Pathogen Pandemics, een prioriteit.
2. De connectiviteit tussen belanghebbenden bij de opstelling van draaiboeken voor een pandemie vergroten door systematische coördinatie en samenwerking. Dit omvat het opzetten van billijke systemen; het houden van gezamenlijke oefeningen; en het delen van informatie over goede praktijken, uitdagingen en kansen.
3. Duurzame investeringen, financiering en monitoring van de paraatheid voor pandemieën, met bijzondere aandacht voor de lacunes die tijdens eerdere pandemieën en epidemieën zijn geconstateerd. De reactie op de COVID-19-pandemie heeft aangetoond wat kan worden bereikt met politieke inzet, betrokkenheid van de gemeenschap en financiering. De kern van dit werk is te zorgen voor billijkheid om samen klaar te zijn voor de volgende pandemie. Actie door de hele samenleving is nodig om de in deze oproep beschreven vooruitgang te boeken.

De uitvoering moet daarom de veerkracht van gemeenschappen versterken, routinesystemen in stand houden, ondersteunen en daarop voortbouwen, en bredere capaciteiten voor paraatheid en reactie op noodsituaties benutten.  

Deze oproep tot actie werd gedaan tijdens de bijeenkomst “Preparedness and Resilience for Emerging Threats” (PRET): Global Meeting for Future Respiratory Pathogen Pandemics gehouden op 24-26 april 2023 in Genève, Zwitserland.

Bron: World Health Organization

Datum: 28 april 2023