Dinsdag 21 mei 2019 waren we met Dr. Sunshine bij de Rotterdam Lezing over Overgewicht. Liesbeth van Rossum, internist-endocrinologist en professor aan het Erasmus MC behandelde alle ins en outs wat betreft eten, overgewicht en obesitas. 

De lezing werd geopend door Rotterdams Wethouder Sven de Langen (Volksgezondheid, Zorg, Ouderen en Sport). Hij startte de bijeenkomst door de vinger op de zere plek te leggen: ”Het aantal mensen met overgewicht en obesitas stijgt, en nergens in Nederland ligt het percentage hoger dan in Rotterdam.” Hij vertelde dat er 33% meer fastfoodketens zijn geopend in de afgelopen 3 jaar. De Langen is niet bang om grenzen te stellen. Met alle kennis en feiten die het Erasmus MC verzamelt, wil hij een goed beleid samenstellen. Hij is vastberaden samen met de Gemeente Rotterdam deze cijfers weer omlaag te brengen.

Verborgen dikmakers

Van Rossum, die eerder dit jaar samen met Mariëtte Boon van Haaglanden Medisch Centrum het boek VET Belangrijk uitbracht, ging hier verder op door. Sinds 2018 kampt ruim de helft van de Nederlanders met overgewicht. We zijn al snel geneigd om te denken dat meer bewegen en minder eten de oplossing is. Maar zo simpel is het niet. Er zijn veel meer factoren die meespelen. Obesitas is voor 40 – 60% genetisch bepaald, de rest heeft een andere oorzaak:

Van Rossum legt uit dat we daarom niet zo snel moeten oordelen over mensen met overgewicht; je weet maar nooit wat hiervan precies de aanleidingen zijn.

Ziekte of medicatie is bij sommigen dé reden waarom ze ondanks een streng dieet nog geen kilo’tje kwijtraken. Van bepaalde medicatie is aangetoond dat ze je eetlust vergroten of je metabolisme verstoren, maar van andere is dat onbekend.

Het bovenstaande lijkt gewoon een leuk woordgrapje, maar volgens van Rossum is dit geen toeval. Cortisol, een stresshormoon dat je in verhoogde mate aanmaakt als je veel stress ervaart, creëert eetlust. Je krijgt meer trek in calorierijk voedsel. Daarnaast zorgt lekker eten ervoor dat we dopamine aanmaken, een plezierhormoon dat je afgeeft het moment dat je dingen doet waarvoor je volgens je hersenen beloond moet worden. “Daarom is er nog nooit iemand verslaafd geraakt aan bloemkool!”, volgens Liesbeth van Rossum.

Daarnaast zijn we ongelofelijke gewoontedieren. Als je drie dagen achter elkaar een stroopwafel eet om 15:00 uur, krijg je er de vierde dag om 15:00 automatisch trek in. Zo gemakkelijk is een nieuwe gewoonte aangeleerd.

Inzetten op preventie & kennis

Sommigen zijn wel bekend met het tv-programma Obese, een realityshow waarbij de kandidaten in een razend tempo zoveel mogelijk afvallen. Dat lijkt in eerste instantie erg effectief, maar inmiddels is wetenschappelijk aangetoond dat zo’n crashdieet – naast heel zwaar – ongezond is en op lange termijn niet werkt. Je verstoort namelijk je hongerhormonen, waardoor ze de rest van je leven beschadigt blijven. Na 10 weken neemt het hongergevoel weer toe en neemt de snelheid van je verbranding af. Daardoor zal je altijd moeite houden om weinig te eten.

Afvallen is enorm lastig, daarom is het volgens van Rossum extra belangrijk om in te zetten op preventie en kennis. Als persoon zonder overgewicht of obesitas is het belangrijk om begrip te tonen voor de mensen die daar wel mee worstelen. We moeten stoppen met discrimineren en meer steun bieden. En leefstijlles toevoegen aan het curriculum, op die manier kan het in ieder geval niet meer liggen aan een gebrek aan kennis. 

Healthchecks bij het Fitfestival

Bij binnenkomst vroegen we de bezoekers van de Rotterdam Lezing aan te geven hoe fit ze zich voelden op schaal van 1 tot 10 door een sticker te plakken. De uitkomst was mooi! Ze waren grotendeels érg positief over hun fitheid! Degenen die zichzelf negens en tienen gaven vertelden dat ze regelmatig sportten, sommigen wel 5 keer per week! Maar als we bij hun doorvroegen of ze wel genoeg rust kregen en sliepen, zagen ze nog wel ruimte voor verbetering.

Alle aanwezigen kregen de mogelijkheid om een gezondheids-APK te doen bij het Fitfestival. Dat is een leuke en laagdrempelige manier om erachter te komen hoe gezond je precies bent. Drie deskundige diëtisten checkten de bloeddruk, buikomvang en handknijpkracht van de aanwezigen. Daarbij gaven ze ook een duidelijke uitleg over de test en waar nodig advies. Per test hebben de diëtisten twee algemene tips geformuleerd:

Bloeddruk

1. Gebruik zo min mogelijk zout, en vervang dit door kruiden of JOZO zout
2. Probeer dagelijks minstens een half uur te wandelen, tuinieren of te fietsen

 Buikomvang

1. Probeer elke dag 1 minuut te planken om de buikspieren te trainen
2. Vermijd zoveel mogelijk verzadigd vet in koek, chips en taart

 Handknijpkracht

1. Eet genoeg eiwit uit ei, peulvruchten en ongezoete zuivel
2. Gebruik 2 flessen water om krachtoefeningen mee te doen

FitFestival bijwonen?

Ook benieuwd hoe het ervoor staat met jouw gezondheid? Via onze website en social media houden we je op de hoogte waar we allemaal naartoe gaan met ons FitFestival! Het eerstvolgende evenement is het Jaarcongres van Alles is Gezondheid over Wisselwerking op donderdag 13 juni in Eindhoven. Klik hier om er meer over te lezen!

En kort daarna, op 4 juli, organiseren we een FitFestival voor Rotterdamse ambtenaren op een evenement van de Gemeente Rotterdam!