Met een Europese subsidie van 30 miljoen euro ontwikkelen onderzoekers van o.a. Amsterdam UMC nieuwe speurstoffen waarmee is vast te stellen of immunotherapie kansrijk is voor de patiënt. Dit is mogelijk door de subsidie die Innovative Medicines Initiative (IMI), een gezamenlijk technologie-initiatief tussen de Europese Unie (EU) en de Europese Federatie van Farmaceutische Industrie en Verenigingen (EFPIA), toekent voor het project ‘Immune-Image’. Het project gaat op 1 oktober officieel van start. Bert Windhorst, hoogleraar Radiofarmacochemie bij Amsterdam UMC, trekt het project en is zeer verheugd met de subsidie: ‘Met scans (o.a. PET en MRI) en speurstoffen kunnen wij in het lichaam van de patiënt immuuncellen zien die de tumor aanvallen.’
Immunotherapie effectiever maken voor meer patiënten
Er komen steeds meer therapieën die ingrijpen op het immuunsysteem, de zogeheten immunotherapie. Het effect van de immunotherapie in de patiënt is erg lastig te meten en te voorspellen. Windhorst legt uit: ‘Wij kijken in de patiënt en willen zo vroeg mogelijk vaststellen of de therapie die de patiënt krijgt kansrijk is. Met speurstoffen, ook wel tracers, sporen we de geactiveerde immuuncellen die de tumor aanvallen op. Na immunotherapie injecteren we weer de tracer en kijken we of door de behandeling het aantal geactiveerde immuuncellen toeneemt. Als dat zo is, dan verwachten we dat de therapie bij die patiënt zal aanslaan.’
Slaat het niet aan, dan heeft de patiënt een andere behandeling nodig. Om de therapie effectiever te maken voor een grotere groep patiënten, willen de onderzoekers leren welke immuuncellen het werk het beste kunnen verrichten.
Inzicht in werking immuunsysteem
Ook zet de onderzoeksgroep beeldvorming (Positron Emission Tomography, Optical Imaging en Magnetic Resonance Imaging (MRI)) in en ontwikkelen ze meer verfijnde technieken. ‘Immunotherapie is veelbelovend, maar we weten dat slechts een deel van de patiënten baat heeft bij deze dure behandeling. Onze onderzoeksgroep zet beeldvorming in om de werking van het immuunsysteem beter te begrijpen. Met die kennis willen we ook de werking van immunotherapie verbeteren. Daarvoor moeten we die nieuwe speurstoffen ontwikkelen’, aldus Windhorst. ‘Daarnaast proberen we de beeldvorming zo simpel te krijgen dat we het uiteindelijk kunnen toepassen in ziekenhuizen. Daar wordt nu vooral gebruik gemaakt van biopten en bloedmonsters, maar die geven maar een deel van de informatie. Met de nieuwe speurstoffen en de eerder genoemde beeldvorming, maken we het beeld compleet.’
Over het Innovative Medicines Initiative
Het ontwikkelen van nieuwe medicijnen is moeilijk, kostbaar, inefficiënt en tijdrovend. Innovative Medicines Initiative, een gezamenlijk technologie-initiatief tussen de Europese Unie (EU) en de Europese Federatie van Farmaceutische Industrie en Verenigingen (EFPIA), ondersteunt collaboratieve onderzoeksprojecten waarin alle partijen samenkomen die betrokken zijn bij gezondheidsonderzoek (universiteiten, farmaceutische en andere industrieën, kleine en middelgrote ondernemingen, patiëntenorganisaties, medicijntoezichthouders). Gezamenlijk verbeteren zij het hele ontwikkelingsproces en maken het efficiënter, waardoor patiënten sneller toegang hebben tot betere en veiliger geneesmiddelen. Dit project heeft financiering ontvangen van de Innovative Medicines Initiative 2 Joint Undertaking onder subsidieovereenkomst nr. 831514. Deze gemeenschappelijke onderneming wordt ondersteund door het Horizon 2020-onderzoeks- en innovatieprogramma van de Europese Unie en EFPIA.
Over het project Immune-Image
Bert Windhorst van Amsterdam UMC coördineert het project samen met wetenschappers van F. Hoffmann-La Roche Ltd, Basel, Zwitserland. Het project is bedoeld voor een periode van 5 jaar met een totaal onderzoeksbudget van 30 miljoen euro. 15 miljoen euro is afkomstig van de EU in de vorm van een subsidie ??en 15 miljoen financieren de farmaceutische bedrijfspartners (EFPIA), in de vorm van bijdragen in natura of in geld aan het project.
Immune-Image brengt 10 Europese topwetenschappelijke instellingen samen, 4 kleine tot middelgrote bedrijven, 1 patiëntenorganisatie en 7 farmaceutische bedrijven. De wetenschappers gaan onder leiding van Bert Windhorst van Amsterdam UMC samenwerken om nieuwe beeldvormingstechnieken, nieuwe speurstoffen, nieuwe methoden en nieuwe geneesmiddelen te ontwikkelen om de gezondheidszorg voor de Europese burger en daarbuiten te verbeteren.
Het project wordt ondersteund door een wetenschappelijke adviescommissie, onder voorzitterschap van prof. Sanjiv Gambhir, Stanford, VS, en een ethische adviescommissie, voorgezeten door professor Michael Fuchs, Linz, Oostenrijk. Deze commissies zullen het consortium adviseren over onderzoeksstrategieën en ethische kwesties.
Voor meer informatie: www.immune-image.eu en www.imi.europe.eu.
Bron: Amsterdam UMC
Datum: 1 oktober 2019
