Ruim anderhalve maand geleden gingen de corona maatregelen in: houd anderhalve meter afstand en beperk fysiek contact zoveel mogelijk. En zomaar ineens… werd ons dagelijks contact met anderen ontwricht. Grootouders mogen niet meer knuffelen met hun kleinkinderen, familieleden en vrienden kunnen hun zieke dierbaren niet meer bezoeken en singles mogen geen intieme afspraakjes meer hebben. Wat doet de social distance-maatschappij eigenlijk met ons mentaal en spiritueel welzijn?

Fysiek contact in ons dagelijks leven

Lichamelijke aanraking in ons dagelijks leven is iets waar we normaliter eigenlijk niet bij stilstaan: we geven elkaar een hand of omhelzen elkaar als begroeting of om te troosten. Fysiek contact is heel normaal, essentieel zelfs. En dat merken we nu des te meer! Toneelschrijver en activist Eve Ensler legt in The Guardian uit dat fysiek contact essentieel is voor ons menselijk bestaan: door liefdevolle aanrakingen worden we onderdeel van de maatschappij.

Een mens groeit op door middel van liefdevolle aanraking. Fysieke aanraking stimuleert daarnaast de groei van de hersenen en heeft een positief effect op het ontwikkelen van mentale vaardigheden. Daarnaast kan ernstig gebrek aan fysiek contact leiden tot gedragsproblemen en agressiviteit.

De helende werking van aanrakingen

Als sociale wezens hebben we behoefte aan fysiek contact. Zo beschrijft schrijver Lindstrom op zijn Linked-In hoe Japans onderzoek heeft bewezen dat gebrek aan fysiek contact leidt tot depressie. Maar ook dat fysiek contact kan bijdragen aan een langere levensduur.

Ook Ensler merkt op dat juist vooral senioren die alleen wonen behoefte hebben aan menselijk en lichamelijk contact omdat het een bepaalde nieuwe energie kan geven: “Door aanraking leren we weer verder te gaan met ons leven”, vindt Ensler. En zo schrijft Harvard Health dat massagetherapie revalidatieprocesen kan bevorderen, het tegen stress helpt en lichamelijke pijn kan verlichten. Lichamelijk contact speelt dus een belangrijke rol in zowel onze mentale als fysieke gezondheid.

Leven in lockdown: hoe goed is dit voor ons?

Werken op afstand zorgt ervoor dat we een op een compleet andere manier persoonlijk contact met elkaar hebben. Voor Lindstrom gaven de urenlange conference calls hem een vreemd gevoel: “Het voelde alsof ik de wereld wel had geobserveerd, maar dat ik er niet echt in mee deed”, schrijft hij in zijn blog.

Doordat we virtuele gesprekken in plaats van face-to-face voeren, ervaren we ook minder het idee dat we ons echt verbonden voelen met de mensen om ons heen. Ensler is bang dat mensen door deze “touchless future” de connectie met hunzelf en anderen verliezen: fysiek contact is zo essentieel voor ons menselijk bestaan. We hebben het nodig voor ons mentale, fysieke en spirituele welzijn en voor ons gevoel dat we deel uit maken van de wereld.

Behoefte aan balans

Lindstrom ziet de coronacrisis als een reality check voor de mensheid. We zijn uit balans en krijgen de kans om weer te herstellen, vindt Lindstrom. Zo zijn er ondanks een levensgevaarlijke pandemie ook tal van mooie dingen die uit deze periode voortkomen: minder CO2-uitstoot geeft ons een veel schonere lucht en door alle maatregelen en beperkingen beseffen we hoe belangrijk menselijk contact voor ons is, ook al was dat voor ons altijd zo ‘gewoon’.

Social distancing is essentieel nu, maar volgens Ensler zouden we er tegelijkertijd voor moeten zorgen dat het gebrek aan menselijke aanraking ons niet vervreemd van onszelf en de rest van de wereld. We moeten blijven streven naar menselijke aanraking, naar het gevoel dat we erbij horen en er toe doen, ook al voelen we ons nu verder weg van elkaar dan ooit.

Bronnen: The Guardian, The Lindstrom Report, Harvard Health
Datum: 6 mei 2020