De kans een hartstilstand buiten het ziekenhuis te overleven, stijgt met bijna een factor drie als ook brandweer, politie of burgerhulpverleners (de First Responders), na een oproep van de alarmcentrale, gaan reanimeren. Dit meldt Amsterdam UMC in een studie die vandaag in The Lancet Regional Health Europe verschijnt.

In Nederland is de hulp aan mensen die een hartstilstand op straat of thuis krijgen, goed geregeld. Er zijn veel AED’s, waarmee hulpverleners het hart van slachtoffers elektrisch op gang kunnen helpen. Van de meeste van deze draagbare apparaten weet de alarmcentrale waar ze hangen. Bij verdenking van een hartstilstand sturen zij de brandweer en politie met een AED naar het slachtoffer om meteen te gaan reanimeren totdat de ambulance arriveert.

Burgerhulpverleners

De meldkamer alarmeert ook burgerhulpverleners om naar de dichtstbijzijnde AED te gaan of direct naar het slachtoffer te komen. In landen waar geen First Responders zijn, kan goede hulp pas op gang komen als ambulancepersoneel ter plaatse is. Bij een hartstilstand geldt dat de reanimatie snel moet beginnen om zo de kans op overlijden en hartschade te verminderen.
De onderzoekers hebben in 27 regio’s van Europa gekeken naar de organisatie rond een hartstilstand buiten het ziekenhuis. Onderzoekers Marieke Blom en Iris Oving van Amsterdam UMC: “Het is de eerste keer dat er op zo’n grote schaal First Responder-systemen worden gekoppeld aan cijfers over overleving na een hartstilstand buiten het ziekenhuis. We keken naar regio’s van de meeste landen van de EU.”

Hogere overleving met First Responders 

Uit het overzicht blijkt dat in de helft van die 27 gebieden First Responders met een AED gaan helpen. Dat is dus de politie, de brandweer of de burgerhulpverlening of een combinatie van alle drie. In de andere helft van de landen en regio’s is geen extra hulp georganiseerd vanuit de alarmcentrale. In deze studie zijn ruim tienduizend gevallen van hartstilstand buiten het ziekenhuis vergeleken tussen landen met en zonder First Responders. In de regio’s mét hadden slachtoffers vaker terugkeer van het hartritme met bloedcirculatie: 36 procent in plaats van 24 procent in regio’s zonder First Responders. 
Terugkeer van deze vitale functies wil niet zeggen dat de patiënt het gaat overleven. Maar ook de kans op overleving stijgt in landen waar First Responders hulp verlenen. Dan is de overleving gemiddeld 13 procent tegenover 5 procent in de landen zonder die hulpverleners. De kans om een hartstilstand te overleven blijft nog steeds klein, blijkt uit de cijfers, maar het verschil is groot.

Te behalen winst

Ook hebben de onderzoekers geschat wat de winst in overleving is als Europese regio’s First Responders gaan inzetten. Schattingen lopen uiteen van 67 tot 83 procent stijging in overleving. “Het zijn belangrijke cijfers om te hebben”, zegt Oving. “Deze cijfers zijn een signaal dat het uitsturen van First Responders via de meldkamer na een harstilstand buiten het ziekenhuis winst in de overleving zou kunnen geven. Dit kan een stimulans zijn om in landen zonder First Responder-systeem ook iets dergelijks op te zetten.”

De studie is mogelijk gemaakt door de steun van EU Horizon 2020, EU COST programma, Cardiovasculair Onderzoek Nederland, de federatie van UMC’s NFU en de KNAW.

Datum: 16 december
Bron: AED