EIT Health, de Europese innovatieversneller

Op acht plekken in Europa is een EIT Health gevestigd: een European Institute of Innovation and Technology. Eén van die plekken is Rotterdam. “De stad staat internationaal echt op de kaart als één van de kerngebieden op het gebied van health en technologie,” zegt Menno Kok, directeur van EIT Health België en Nederland.

‘Op een heleboel wetenschapsgebieden lopen we in Europa voor,’ stelt Kok. ‘De kennis en expertise is er al jaren, ook vóórdat het EIT Health zich in Rotterdam vestigde. Alleen we deden één ding minder goed dan andere regio’s in de wereld: het toepassen van die kennis. En dat is enorm zonde.’

Het doorbreken van muren

Dat dachten ze ook bij de Europese Unie toen voorzitter van de Europese Commissie José Barosso op bezoek ging bij de prestigieuze Amerikaanse universiteit MIT, het Massachusetts Institute of Technology. ‘Daar vielen ze van de ene verbazing in de andere,’ zegt Kok. ‘Het volgende was daar namelijk aan de hand: ze hadden alle muren weggebroken. De muur tussen onderwijs en onderzoek, de muur tussen onderzoek en toepassing, ga zo maar door. In Europa denken we te vaak in aparte afdelingen. Die bestrijden elkaar te veel en werken te weinig samen.’

Het succes van het MIT-model was onmiskenbaar. Het ene na het andere grote bedrijf ontstond en vestigde zich dicht bij de campus in Boston. Kok: ‘De kennis die MIT ontwikkelde stopte daar niet, maar werd direct ingezet. Het was als het ware een kettingreactie.’

De europese variant

‘Als EIT vervullen wij min of meer de rol van MIT in Europa,’ stelt Kok. ‘Wij zijn de partij die iedereen aan elkaar verbindt. We leggen de contacten, stellen de vragen én geven de antwoorden. Wij zorgen ervoor dat je door de muren kunt kijken en ziet wat er bij de buren gebeurt.’

Een voorbeeld van deze rol is de samenwerking die EIT Health opzette met de Europese Investeringsbank. ‘Zij hebben vanuit de EU de opdracht gekregen om jonge bedrijven te ondersteunen,’ zegt Kok. ‘Maar vanuit hun kantoor in Luxemburg hadden ze geen toegang tot dit soort bedrijven. Toen hebben wij bij hen aangeklopt en gezegd: Wij hebben tal van innovatieve bedrijven om ons heen en jullie hebben de subsidies. Zo losten we voor ons en voor hen een probleem op.’

Toch werkt een exacte kopie van MIT niet aan onze kant van de oceaan. De Europese Unie is geen land. ‘Je kunt alle kennis uit Europa wel naar Rotterdam halen, maar daar hebben ze in Frankrijk geen boodschap aan,’ stelt Kok. Daarom werd besloten om meerdere lokale centra op te richten. Kok: ‘Hiermee is het EIT Health een samenwerkingsverband van verschillende topinstituten in Europa. Dat moet ook wel, want het probleem in Europa is hoeveelheid aan verschillende landen en culturen. Een innovatieve ontwikkeling die niét bij een multinational plaatsvindt, heeft het moeilijk om over de grens te slagen. Er is een taalprobleem. Ook moet het in het gezondheidssysteem van het land passen. Daarnaast verschilt de consument over de grens. Allerlei uitdagingen die je overwint als je al vanaf de eerste fases Europees denkt. Daarom werken we multinationaal. Als we weten dat een product in drie landen werkt, is de kans dat het in de rest van Europa overleeft een stuk groter.’

Het eit als innovatieversneller

‘Een goed voorbeeld van zo’n samenwerking is de ontwikkeling van een nieuwe Röntgentechnologie,’ geeft Kok aan. ‘Met deze nieuwe technologie is het mogelijk om ook de longen te fotograferen. Om zoiets tot een succes te brengen in heel Europa heb je veel partijen nodig, zoals een product van specialistische lenzen en een ziekenhuis dat die nieuwe lenzen gaat uittesten. Ook helpt het om bij de introductie van nieuwe technologie een onderwijsprogramma aan te bieden.’

‘Ondanks dat deze partijen niet bij elkaar om de hoek zitten, konden wij ze snel aan elkaar verbinden. Ik ben van huis uit een chemicus, dus ik zeg altijd graag: we zijn een katalysator. We veranderen niks, maar als je ons aan de reactie toevoegt gaat alles sneller.’

Dit interview is oorspronkelijk op de website van LSH010 verschenen.

Datum: 10 oktober 2022