Neurochirurgen ETZ implanteren als eerste in Benelux nieuwe vinding Medtronic

Neurochirurgen in het ETZ hebben als eerste in de Benelux een nieuwe generatie elektroden in het hoofd van een Parkinsonpatiënt geïmplanteerd, waarmee stroom heel gericht naar de te behandelen plek kan worden gestuurd. “De ‘diepe hersenstimulatie’ heeft daardoor voortaan nog meer effect, met minder bijwerkingen.”

Neurochirurg Guus Beute is enthousiast over de nieuwe elektroden. “Op de mogelijkheden die deze revolutionaire draadjes bieden hebben we jaren gewacht, het is fantastisch dat ze nu beschikbaar zijn en we ze bij onze patiënten in kunnen zetten.”

Techniek

Deep Brain Stimulation (DBS) is een techniek waarbij twee elektroden in de hersenen worden geplaatst. Die elektroden worden aangestuurd door een onderhuidse batterij, ook wel neurostimulator genoemd (vergelijkbaar met een pacemaker). Deze batterij – die onder het sleutelbeen wordt geplaatst – zorgt via de elektroden voor elektrische stimulatie van heel precies bepaalde gebieden in de hersenen. De stroom uit de batterij kan de klachten van verschillende neurologische aandoeningen, zoals Parkinson of andere bewegingsstoornissen, enorm verlichten. Het onderdrukken van klachten als trillen, traagheid en stijfheid heeft een zeer positieve invloed op de zelfstandigheid en de kwaliteit van leven van de patiënt.

Robuust effect

Diepe hersenstimulatie bestaat al jaren, maar de nieuwe elektroden bieden in combinatie met de neurostimulator extra mogelijkheden die voor de behandeling van belang zijn. “Want met de nieuwe elektroden kan de behandeling beter dan voorheen op elke patiënt worden toegespitst”, legt neuroloog Thies van Asseldonk uit. “Elke patiënt heeft namelijk een andere hoeveelheid stroom nodig. Bovendien gaven de ‘oude’ elektroden stroom in een groter gebied in de hersenen af, waardoor bijvoorbeeld het spraakdeel negatief beïnvloed kan worden. Hierdoor gaan mensen onduidelijk spreken als bijwerking van de stroom. Met de nieuwe elektroden kunnen we de stroom heel zuiver naar de juiste plek sturen, tot op de millimeter nauwkeurig.” Dit geeft een robuust effect met minder bijwerkingen.

Bijzondere eigenschap

Een andere bijzondere eigenschap van de nieuwe elektroden is dat ze niet alleen stroom leveren aan de hersenen, maar ook hersensignalen kunnen registreren. “Die registraties bieden ons nuttige informatie over de toestand van de patiënt”, verduidelijkt Guus Beute. “Een patiënt heeft soms iets meer of juist iets minder stroom nodig. We gaan daarom verder wetenschappelijk onderzoek doen naar deze signalen, met als uiteindelijk doel een zelflerende en zelfsturende stimulator. Op dezelfde wijze zoals een pacemaker al vele jaren ‘luistert’ naar het hartritme van een patiënt en direct actief wordt als dat nodig is.”

Doorbraak

Momenteel passen de behandelend neuroloog en de Parkinson verpleegkundigen de stimulator frequent aan op grond van de symptomen van de patiënt. In het ultieme geval zou een zelfsturende stimulator het instellen door zorgverleners in de toekomst overbodig maken doordat de informatie uit de elektroden gebruikt wordt om de stimulator aan te passen. Een belangrijke doorbraak, vindt neuroloog Thies van Asseldonk. “Elke patiënt reageert anders op de stroompulsen van de neurostimulator-batterij. Nu moet de patiënt na de plaatsing van de stimulator het eerste jaar vijf à tien keer naar het ziekenhuis komen om de beste instelling te vinden. Met een zelfsturende batterij kunnen we dat aantal in de toekomst reduceren wat veel tijd, geld en energie bespaart.”

Medtronic

De nieuwe elektroden worden onder de naam SenSightTM op de markt gebracht door het Ierse bedrijf Medtronic plc (www.medtronic.com), een van ’s werelds grootste bedrijven op het gebied van medische technologie, diensten en oplossingen.

Bronnen: ETZ, Medtronic
Datum: 20 april 2021