De cijfers liegen er niet om. 1 op de 20 thuiswonende ouderen van 65 jaar en ouder krijgt ooit te maken met ouderenmishandeling. Financieel misbruik komt het meeste voor, gevolgd door psychische en lichamelijke mishandeling. Omdat dit thuis achter de voordeur gebeurt, is het lastig te herkennen. ‘En toch kan het wel, als je weet waar je op moet letten’, zegt Maaike Brunekreef, aandachtsfunctionaris huiselijk geweld & kindermishandeling binnen Isala.

Al 9 jaar houdt Maaike zich bezig met het trainen van zorgprofessionals om hen gevoelig te maken voor het herkennen van signalen van huiselijk geweld bij hun patiënten. Of zoals Maaike het zelf liever noemt: geweld achter de voordeur. Sinds vandaag, de internationale dag tegen ouderenmishandeling, heeft ze daarbij een nieuw hulpmiddel in handen: een VR-bril waarmee (zorg)professionals de nieuwe

Virtual Reality training ouderenmishandeling kunnen volgen. 
Maaike: ‘Zodra je de VR-bril opzet, zit je als zorgprofessional in een ‘echte situatie’. Terwijl je in deze situatie zit, word je steeds voor de keuze gesteld: Wat zie je? Wat ga je doen? Het leerzame daarvan is dat je direct ziet wat de gevolgen zijn van je beslissing. Je voelt bijvoorbeeld dat het niet pluis is wat er tussen een bejaarde man en zijn dochter in de spreekkamer gebeurt, maar je besluit verder geen vragen te stellen. Door de VR-bril zie je dan direct wat de gevolgen zijn van jouw keuze. Het mooie van de training is, dat je daarna de situatie ook kunt overdoen en een andere keuze kunt maken. Je krijgt daardoor echt inzicht in wat jij als zorgprofessional kunt betekenen voor een patiënt die mogelijk te maken heeft met geweld achter de voordeur.’

‘Nog steeds bestaan er veel misverstanden over geweld achter de voordeur’, vertelt Maaike. ‘Zo wordt vaak gedacht aan geweldsbeluste daders en zielige slachtoffers, terwijl het in werkelijkheid bijvoorbeeld ook kan gaan over een overbelaste mantelzorger die vanuit vermoeidheid en machteloosheid dingen doet die hij of zij zelf ook niet wil. En ook aan de slachtofferkant moet je niet uitgaan op het uiterlijk; ook een keurig verzorgde, gezellig kletsende dame kan slachtoffer zijn.’ 

Ook gaan de patronen van huiselijk geweld vaak door van generatie op generatie. Daarom is het zo belangrijk om signalen eerder te herkennen en in actie te komen. Je kunt al veel betekenen door echt contact te maken met de patiënt en door te vragen wanneer je een onderbuikgevoel hebt bij een situatie. Er is veel schaamte, angst, maar ook gebeurt het vaak dat slachtoffers en plegers zichzelf niet als zodanig zien. Wij kunnen hierin een belangrijke rol spelen om vanuit het signaleren eerder hulp te kunnen bieden aan het systeem.

Met haar eigen kennis en ervaring en die van hulpverleners uit de regio heeft Maaike de scenario’s geschreven voor de VR-training. ‘Ik ben heel trots op het resultaat en hoop dat deze training bijdraagt aan het nog beter leren herkennen van geweld achter de voordeur’, aldus Maaike. ‘Als zorgprofessionals kunnen we een groot verschil maken door niet weg te kijken, maar de signalen te herkennen en vervolgens te handelen volgens de meldcode Huiselijk geweld en kindermishandeling.’

Bron: Isala