Rotterdam deed twee jaar geleden een “Reset” van de schuldenaanpak. Dit werkt: het aantal Rotterdammers met problematische schulden nam de afgelopen jaren af. Van 27.000 in 2018 tot 25.000 in 2020. Meer Rotterdammers krijgen hulp, er is minder uitval, de dienstverlening is verbeterd en er zijn veel nieuwe interventies en samenwerkingen gestart. 4.135 Rotterdammers (waaronder 151 ondernemers) kregen in 2020 een trajectplan voor schuldhulp van de gemeente. Ondanks de coronacrisis, die zorgde voor beperkingen in de mogelijkheden tot fysiek contact, waren dit er fors meer dan in 2019 (3.534). Twee keer zoveel jongeren meldden zich en kregen schuldhulp. Van hen zijn er 44 ingestroomd in het perspectieffonds: zij doen een tegenprestatie en hun schulden worden opgelost. De schuldenaanpak Reset Rotterdam heeft drie ambities: voorkomen dat Rotterdammers schulden maken (met name jongeren), Rotterdammers helpen hun schulden onder controle krijgen en meer innovaties in de aanpak. De gemeente benadert Rotterdammers met (beginnende) betalingsachterstanden nu actief. Daarnaast zijn in 2020 over de gehele stad trajectbegeleiders financiën versneld gestart; er is nu in elk gebied een vast aanspreekpunt aanwezig voor Rotterdammers met schulden en samenwerkingspartners. Het creëren van een vertrouwensband met de burgers te kunnen werken aan schulden en armoede is daarbij het uitgangspunt.
Meer jongeren bereikt
Meer jongeren vinden de weg naar hulp. In 2020 meldden 1.018 jongeren zich met een financiële hulpvraag bij de gemeente. Voor 760 jongeren is vanuit het perspectiefpact een ondersteuningstraject opgestart. Binnen het perspectiefpact zijn verschillende interventies mogelijk: van cursussen tot budgetbeheer en van een schuldregeling tot deelname aan het perspectieffonds. Als het jongeren niet lukt om hun schulden zelf af te lossen lost het fonds de schulden af. De jongere ‘betaalt af’ door een perspectiefprestatie, in de vorm van een stage of vrijwilligerswerk. De versoepeling van de toelatingscriteria van het perspectieffonds zorgden voor veel meer instroom in het fonds: 44 jongeren zijn inmiddels gestart. Een andere manier om jongeren te bereiken is ‘met ervaringsdeskundige studenten voor studenten’. Vorig jaar werden op deze manier zo’n 130 jongeren geholpen. “Dat we meer jongeren bereiken is veelbelovend”, vindt wethouder Michiel Grauss (armoedebestrijding, schuldenaanpak en informele zorg): “We weten dat financiële problemen tot veel stress leiden. De huidige coronasituatie gooit daar nog een schepje bovenop. Veel jongeren zijn hun tijdelijke baan in de horeca kwijt en hebben minder inkomsten. Bovendien zijn door de lockdownmaatregelen de loketten niet altijd even goed toegankelijk geweest. Als gemeente trekken wij daarom alles uit de kast om jongeren met geldzorgen of schulden tijdig te vinden. Proactief en laagdrempelig, op plekken waar zij actief zijn”.
Ondernemers sneller schuldenvrij
De gemeente start binnenkort met een proef om ondernemers met schulden in plaats van in 3 jaar nu in 6 maanden schuldenvrij te krijgen. Het gaat om ondernemers die hun onderneming willen stoppen en op zoek zijn naar werk in loondienst. De aflossingsperiode van het saneringskrediet die normaliter drie jaar duurt wordt verkort naar een half jaar. Na dit half jaar wordt de restschuld kwijtgescholden. Hier staat tegenover dat de deelnemer zich inspant, met hulp, om in eigen inkomen te voorzien.
Naar één op de zes kinderen in armoede
Het aantal kinderen dat opgroeit in een gezin met een laag inkomen daalde van één op de vijf in 2016 naar bijna één op de zes (17,7%) in 2019. Om armoede structureel goed aan te pakken is de pilot intensieve gezinsaanpak gestart. Inmiddels krijgen 282 gezinnen in vier wijken (Bospolder-Tussendijken, Tarwewijk en Crooswijk en in Carnisse) hulp. Ook bij deze aanpak is het bouwen aan vertrouwen het uitgangspunt om vervolgens samen de problemen aan te pakken op meerdere levensgebieden. Wethouder Grauss: “De ingeslagen weg is goed: er leven minder kinderen in armoede en meer Rotterdammers krijgen hulp bij hun schulden. Maar we zijn er nog niet. Het bereik moet omhoog. Want ook de coronacrisis zorgt voor veel financiële stress en problemen. In 2021 zetten we nog meer in op het (vroegtijdig) bereiken en helpen van meer Rotterdammers met (risico op) schulden.”
Feiten en cijfers
Het totaalbedrag aan schulden waarmee Rotterdammers zich in 2020 bij de gemeente meldden bedraagt 74,8 miljoen. Hiervan is door bemiddeling 66,1 miljoen kwijtgescholden. Dit betekent 11,6% van de schulden is afbetaald. De gemiddelde schuld in 2020 bedraagt €41.670 per persoon. De meest voorkomende schuldeisers zijn uitkeringsinstanties, zorgverzekeraars, energieleveranciers en de Rijksbelasting. Het percentage geslaagde schuldregelingen is het afgelopen jaar ten opzichte van 2019 met 3% gestegen naar 87%. Eind 2020 waren 3.453 Rotterdammers in budgetbeheer en hebben er gedurende het gehele jaar voor deze Rotterdammers 594.000 betalingen plaatsgevonden (€ 82,2 miljoen).
