Andere supers vrijwillig ‘om’ na klacht foodwatch

Supermarkten en fabrikanten moeten op de verpakking van meergranenproducten gaan vermelden hoeveel van de verschillende granen er daadwerkelijk in zitten. ‘Sjoemelaars‘ die aan hun tarwebrood, -cracker of -beschuit slechts enkele korreltjes andere granen toevoegen en het dan als ‘meergranen’-product duurder verkopen, vallen zo sneller door de mand. Als laatste grote supermarkt zullen nu ook op de meergranenproducten bij de Aldi de granengehaltes moeten worden vermeld. Dit heeft de Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit (NVWA) bepaald na een handhavingsverzoek van foodwatch. foodwatch kwam in actie nadat ze constateerde dat er soms letterlijk minder dan een snufje zout aan andere granen dan het hoofdgraan tarwe in meergranenproducten zit. Albert Heijn, Jumbo en Plus gaven eerder al op verzoek van foodwatch aan de hoeveelheden van de granen te gaan vermelden op de verpakking; het zogenaamde ‘kwidden’. Later volgde ook Lidl. Omdat Aldi weigerde dit ook te doen terwijl de wet dit wel vereist, diende foodwatch een handhavingsverzoek in bij de NVWA. Die liet weten: “De NVWA deelt het standpunt van foodwatch dat het percentage van de granen in het meergranen pannenkoekenmeel gekwid moet worden. De NVWA heeft dit aan ALDI doorgegeven, en ALDI heeft aangegeven dat ze hieraan gehoor geven en het etiket zullen gaan aanpassen.” Aanvullend beloven verschillende supermarkten en fabrikanten, waaronder Albert Heijn, Bolletje en Dr. Oetker, minimaal 10% andere granen dan het hoofdgraan tarwe in hun producten te zullen stoppen.

Afbeelding: De nieuwe AH pannenkoekmix heeft meer granen en de graanpercentages worden vermeld.

Wetgeving schiet tekort

‘Meergranen’ is geen wettelijk beschermde term en mag zodoende vrij gebruikt worden door fabrikanten. Er moeten natuurlijk wel meerdere granen in een meergranenproduct zitten maar de hoeveelheden ervan zijn onbepaald. Dat maakt het erg aantrekkelijk voor fabrikanten om een extra graantje winst mee te pikken bij de interesse van de consument in deze producten: Je hoeft maar een korreltje duurdere granen naast de tarwe in het product te doen om je product ‘meergranen’ te mogen noemen. Maar de meergranenproducten worden meestal wel aanzienlijk duurder verkocht. 

Mogelijk wordt voor brood binnenkort een wettelijke definitie van meergranenbrood van kracht door aanpassing van het Warenwetbesluit meel en brood: meergranenbrood moet dan minimaal uit 3 granen gaan bestaan, met minstens 10% andere granen dan het hoofdgraan (meestal tarwe). Dat is nog steeds heel weinig maar voor andere meergranenproducten als beschuit, crackers, toast en pannenkoeken zijn hierover in het geheel geen wettelijke plannen. Een aantal fabrikanten, waaronder AH, dr. Oetker en Bolletje, hebben foodwatch toegezegd een minimum percentage van 10% te gaan hanteren of doen dit reeds.  

Dat in meergranenproducten regelmatig amper andere granen zitten dan het hoofdgraan tarwe, vindt foodwatch al misleidend. Daarbovenop komt echter dat de fabrikanten dit verzwijgen door vaak niet te ‘kwidden’ (kwantitatieve ingrediënten declaratie): vermelden van het percentage van de ingrediënten in de ingrediëntenlijst. Zo moet bijvoorbeeld bij een aardbeidrank het percentage aardbei worden vermeld. Dit kwidden is Europees wettelijk verplicht voor ingrediënten die in de naam voorkomen, daarmee geassocieerd worden of van wezenlijk belang zijn om het product te karakteriseren, zo bevestigt ook de NVWA. De granen in meergranenproducten zijn karakteristiek en zijn ook direct verbonden aan de naam. Producenten zijn daarom verplicht deze te kwidden. Een aantal fabrikanten ontkenden dit. Met het handhavingsverzoek bij de NVWA heeft foodwatch nu duidelijkheid geschapen over de wetsuitleg. Fabrikanten zullen zich nu aan de regels moeten houden door de informatie over de graanpercentages aan consumenten te verstrekken. Als de NVWA niet optreedt, kan foodwatch verder procederen.

Marktonderzoek: amper meergranen in meergranenproducten, fabrikant verzwijgt het

foodwatch onderzocht eind 2018 de meergranenproducten van de 5 grootste supermarkten: Albert Heijn, Jumbo, Lidl, Aldi en Plus. De producten werden geselecteerd als ‘meergranen’ in de benaming stond. Dit leidde tot een totaal van ruim 150 meergranenproducten. Bij een meerderheid hiervan waren de afzonderlijke granen niet (allemaal) gekwid, zoals bij de meeste meergranenproducten bij de Aldi.

Afbeelding: deel van de meergranenproducten die Aldi zal moeten aanpassen

Bron: Foodwatch
Datum: 13 maart 2019