Recent wetenschappelijk onderzoek (VERTOS 5) toont het succes aan van percutane vertebroplastiek bij aanhoudende pijnlijke osteoporotische wervelfracturen van drie maanden en ouder. De studie werd uitgevoerd in het ETZ (Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis), in samenwerking met Tilburg University en Massachusetts General Hospital, Boston (USA), en is onlangs gepubliceerd in het vooraanstande medisch tijdschrift Radiology, uitgegeven door de Radiological Society of North America (RSNA).

Botcement

Bij de vertebroplastiek behandeling wordt onder röntgendoorlichting en lokale verdoving van de rughuid het botcement polymethylmethacrylaat (PMMA) via een naald in het wervellichaam gebracht. Het botcement maakt de gebroken wervel stabiel en sterk waarbij de pijn door de fractuur verdwijnt, de kwaliteit van leven sterk verbetert en de wervel beschermd is tegen verdere inzakking en standsafwijking.

VERTOS 5 is een geblindeerd gerandomiseerd onderzoek waarbij twee groepen patiënten worden vergeleken en de studiedeelnemers niet weten welke behandeling ze krijgen. De patiëntengroep behandeld met PMMA botcement wordt vergeleken met de patiëntengroep die de behandeling ondergaat maar géén botcement krijgt, een zogenaaamde schijnbehandeling (sham) zónder botcement. Alle deelnemers waren van de studie op de hoogte en tekenden het informed consent. De overgrote meerderheid van de patiënten in de sham-groep was overtuigd dat ze vertebroplastiek mét cement hadden ondergaan (94%).

Betere kwaliteit van leven

In de twaalf maanden follow-up na behandeling blijkt dat er een significante vermindering van pijn met verbetering van de kwaliteit van leven is in het voordeel van de deelnemende patiënten met botcement ten opzichte van de groep zonder botcement. Dit geblindeerd onderzoek met de hoogste graad van bewijs (Level of Evidence grade 1) toont aan dat vertebroplastiek met gebruik van PMMA botcement een waardevolle behandeling is wanneer na drie maanden conservatieve pijnbehandeling geen verbetering is.

De grafiek laat zien dat vóór behandeling de gemiddelde rugpijnscore 7.5 is op een schaal van 0-10  (verticale as). Een dag na de behandeling is de afname in rugpijn gemiddeld even groot ná vertebroplastiek (blauwe lijn) mét cement ten opzichte van de patiënten die het dachten, maar slechts een vertebroplastiek behandeling zónder cement hebben gehad (rode stippellijn), een mogelijk placebo-effect. Maar, gedurende een vol jaar follow-up bleek dat mensen na vertebroplastiek mét cement significant minder rugpijn overhielden en een betere kwaliteit van leven rapporteerden. 

Effectieve behandeling

Rugpijn door een wervelfractuur is een veel voorkomend probleem bij osteoporose. Pijnlijke osteoporotische wervelfracturen komen met name voor bij ouderen en vooral bij vrouwen. De standaard conservatieve behandeling bestaat uit pijnmedicatie, korset, fysiotherapie en bedrust. Maar in sommige gevallen biedt conservatieve behandeling geen soelaas en houden mensen langdurige forse invaliderende rugpijn. Voor deze groep patiënten is vertebroplastiek een zeer effectieve behandeling. 

Het succes van vertebroplastiek hangt sterk af van timing, het gekozen moment van de behandeling. Eerdere onderzoeken gaven wisselend succes van percutane vertebroplastiek bij pijnlijke osteoporotische wervelfracturen van één tot zes weken oud. Maar het VERTOS 5 onderzoek richtte zich op pijnlijke osteoporotische wervelbreuken van drie maanden en ouder, waarbij de behandeling heel succesvol bleek.

Uit het basispakket

Vertebroplastiek werd in het verleden vergoed door de zorgverzekeraars, maar verwijderd uit het basispakket toen eerdere onderzoeken de meerwaarde niet aantoonden. Door de positieve resultaten van het VERTOS 5 onderzoek verdient deze behandelmethode heropgenomen te worden in het basis zorgpakket. 

Het belang van het onderzoek wordt onderstreept door de voorkeursbehandeling (“Editors’ choice”) van de uitgever in het tijdschrift Radiology uitgegeven door de Radiological Society of North America (RSNA). Bovendien wordt de publicatie van het onderzoek in Radiology aangeprezen door vooraanstaande professoren in de Verenigde Staten, die het belang van het onderzoek stevig benadrukken in hun geschreven reacties. Lovend commentaar op het onderzoek met een waardvolle bijdrage aan de literatuur.

Meer informatie

De vertebroplastiek behandeling wordt al ruim twintig jaar uitgevoerd in ETZ in Tilburg. Ondanks het feit dat deze behandeling niet meer vergoed wordt door de zorgverzekeraars, weten patiënten het ETZ nog steeds te vinden. Het onderzoeksteam hoopt dat deze behandeling in de nabije toekomst weer vergoed zal worden.

Bron: ETZ

Datum: 15 augustus 2023