Langdurige verbetering van leefstijl in beeld dankzij nieuwe interventie

Na een hartinfarct blijkt het moeilijk om een gezondere, actievere leefstijl langdurig vol te houden. Hoewel het aantal zituren kort na deelname aan een hartrevalidatie-leefstijlprogramma daalt, neemt dit al na drie maanden weer toe. Uit onderzoek van het Radboudumc blijkt dat een korte opfriscursus twee jaar na de revalidatie leidt tot een duidelijke afname in zitgedrag en een toename in lichte fysieke activiteit, wat het risico op hart- en vaatziekten verlaagt.

Het blijkt een flinke uitdaging om na een hartinfarct een actieve leefstijl langdurig vol te houden. Tijdens de hartrevalidatie kunnen mensen begeleid sporten met een fysiotherapeut en zijn ze vaak gemotiveerd om gezonder te leven. Toch verwateren deze leefstijlaanpassingen, waaronder minder zitten, vaak al na enkele maanden blijkt uit eerder onderzoek van het Radboudumc. Aangezien minder zitten en meer bewegen het risico op een nieuw hartinfarct en zelfs overlijden verlaagt, roept dit de vraag op: hoe kunnen mensen een gezondere, actievere leefstijl ook op de lange termijn effectief behouden?

Opfriscursus van drie weken

Fysiologen van het Radboudumc onderzochten daarom de effecten van een leefstijl-opfriscursus twee jaar na hartrevalidatie op beweegpatronen in het dagelijks leven. Bij deze zogeheten booster-interventie werden 42 deelnemers twee jaar na de hartrevalidatie uitgenodigd voor een opfriscursus gericht op minder zitten. De helft kreeg gebruikelijke zorg, de andere helft kreeg inzicht in de dagelijkse zittijd via een app en werd op drie momenten telefonisch en digitaal gecoacht door een onderzoeker. In die laatste groep nam het aantal zituren per dag met ruim een uur af. Ook vertoonde deze groep dagelijks bijna een uur meer licht fysieke activiteit.

Een hoopvol resultaat, stelt Sophie Kroesen, eerste auteur van deze studie: ‘Aan de hand van een beweegmeter zagen we een duidelijke verbetering bij de mensen die gecoacht werden. Ze zaten beduidend minder, en aan de toename in licht fysieke activiteit kunnen we vaststellen dat ze ook daadwerkelijk meer bewogen. Het heeft dus zin om mensen na verloop van tijd een opfriscursus aan te bieden, zelfs als deze volledig op afstand en digitaal is.’

Preventie

De vraag is nu hoe lang de effecten van deze opfriscursus aanhouden, en hoe vaak deze cursus gevolgd moet worden voor een langdurig effect. Dat moet vervolgonderzoek uitwijzen. Inspanningsfysioloog en hoofdonderzoeker Thijs Eijsvogels vertelt: ‘Een gezonde leefstijl langdurig doorvoeren is moeilijk, blijkt keer op keer. We hopen met deze interventie een eenvoudige manier te hebben gevonden waarmee we mensen kunnen aanmoedigen een actievere leefstijl vol te houden. Dat verlaagt het risico op een nieuwe hart- en vaataandoening. Ook als je hartpatiënt bent, is voorkomen beter dan genezen.’

Minder zitten? Hier zijn vijf tips

• Voer telefoongesprekken staand of lopend.
• Ga na het eten een kwartiertje wandelen.
• Voor de tv? Sta op in elk reclameblok of tijdens een voetbalwedstrijd na elk doelpunt.
• Zet elk (half) uur een wekker op telefoon of smartwatch.
• Betrek de omgeving. Samen geeft meer motivatie