Gezonde medewerkers – gezond bedrijf . Dat is het uitgangspunt van Phileas Fit, het vitaliteitsproject voor bedrijven. Door middel van een virtuele reis rond de wereld leren werknemers in 90 dagen over de impact van gezonde voeding, voldoende beweging en genoeg ontspanning op je gezondheid. Dat resulteert in fittere en gezondere collega’s die her en der zelfs wat kilo’s kwijtraken. Hoe dat precies zit? Dr Sunshine sprak met medeoprichter Mira Overkleeft – de Bruin.

Hoe is Phileas Fit ontstaan?

‘Als voedingscoach was ik al een poosje gefascineerd door de psychologie achter afvallen en aankomen. Afvallen is vooral gerelateerd aan gedrag. Mensen die gewicht willen verliezen, moeten gezonde keuzes maken, elke keer opnieuw. Hoe zorg je ervoor dat ze dit blijven doen? Dat een wijzend vingertje niet werkt, weet iedereen. Spelelementen en een beloningssysteem werken wel. Ik bedacht daarom Fitspel, een afslankprogramma waarin deze factoren terugkomen. Rond die tijd kwam ik in contact met Tessa Kouwenhoven – Pasmooij, van ErasmusMC. Zij had net een vijfjarig onderzoek afgerond over dit onderwerp en was begonnen met een soortgelijk spel om collega’s te stimuleren meer te bewegen. Uiteindelijk besloten we onze krachten te bundelen en zo ontstond Phileas Fit.’

Een virtuele reis via de app, wat heeft dat met vitaliteit te maken?

‘Phileas Fit is een vitaliteitsproject op basis van ‘blended care’; een mix van online en offline begeleiding. De deelnemers worden in teams verdeeld, krijgen een activity tracker en volgen via de app in etappes een reis rond de wereld. Per werelddeel krijgen ze opdrachten en informatie, allemaal gericht op gezonder eten, meer bewegen en regelmatig ontspannen. Zo is de uitdaging bij Parijs om net zoveel trappen te lopen als bij het beklimmen van de Eiffeltoren. In Italië gaan ze een gezonde pizza maken, en in Afrika hebben we het over het vervangen van zout door kruiden. We volgen in onze adviezen de richtlijnen van de Gezondheidsraad.’

‘Het offline onderdeel bestaat uit persoonlijke gesprekken tussen coach en deelnemer en seminars waar de hele groep aan meedoet. Hierbij wordt onder andere aandacht besteed aan een stukje psychologische begeleiding. Verder kunnen de deelnemers steun bij elkaar zoeken op het online forum dat aan de app is gekoppeld.’

En het spelelement?

‘Per onderdeel kunnen er groepspunten worden verdiend die recht geven op prijzen. Online badges maar ook ‘echte’ cadeautjes zoals een bidon. Daarnaast strijden de teams tegen elkaar om zoveel mogelijk stappen te lopen. Dat ‘soft-competitive’-element maakt het erg leuk, we zien dat teams elkaar echt proberen te overtroeven. Dat stimuleert dan weer om extra te gaan bewegen, ook op kantoor; laatst vertelde een deelneemster dat ze voor het eerst in al die jaren het trappenhuis van het bedrijfspand had gezien. Geweldig toch!’

‘Overigens volgt iedere deelnemer een persoonlijk doel, de een heeft nu eenmaal een betere conditie dan de ander. Het is dus niet zo dat de groep met de fitste werknemers automatisch wint, we berekenen de scores in percentages.’

En dan, als het project afgelopen is… krijgen de deelnemers een terugval?

‘We verwachten dat ze genoeg handvatten hebben gekregen om de gezondere leefstijl ook na afloop van het project vol te houden, maar er zijn natuurlijk altijd mensen die toch de motivatie verliezen. Oud-deelnemers kunnen overigens individueel blijven meedoen met Phileas Fit als ze dat willen. Ze komen dan in een team met deelnemers van andere bedrijven. De begeleiding is dan iets minder intensief, het gaat om een soort onderhoudsversie van het project.’

Phileas Fit is nog in de pilotfase; op dit moment doen een aantal bedrijven in de gezondheidssector mee aan het project. Je zou denken dat werknemers in de zorg goed op de hoogte zijn van een gezonde leefstijl?

‘Laat ik eerst zeggen dat we ongelofelijk blij zijn dat IJsselland ziekenhuis, de Rotterdamse Zorg, Ikazia, Pameijer, Fransiscus, Albeda en Middin nu meedoen met de pilotfase, en ondanks corona echt actief blijven bij Phileas Fit. Daar hebben we echt grote bewondering en waardering voor!’

‘Verder weet ik dat het met fitheid van medewerkers in de zorg niet automatisch goed zit. Qua ziekteverzuim staat de zorgsector, na de ambtenaren, op de tweede plek. Stress is natuurlijk een grote factor in deze beroepsgroep, daarnaast kwam het onderwerp leefstijl tot voor kort amper aan bod in de opleidingen van artsen en verpleegkundigen. Dat is echt pas iets van de laatste jaren. Er zijn dus genoeg werknemers in deze branche die er een vrij ongezonde leefstijl op na houden.’

Hoe gezond leef je zelf, geef je altijd het goede voorbeeld?

‘Ik eet gezond en beweeg zo’n anderhalf uur per dag. Maar ik zeg er meteen bij dat ook ik valkuilen heb. De grootste: te hard werken. Ook al vind ik mijn werk superleuk, een werkweek van 70 uur is gewoon funest. Dat merkte ik vorig jaar toen ik ineens met hartklachten naar het ziekenhuis moest. Een echte wake-up call; mijn lichaam trok het gewoon niet meer. Ik ben mijn dagen anders gaan indelen en probeer veel meer te ontspannen. Mediteren doe ik nu dagelijks, een uur lang. En na negen uur ’s avonds kijk ik niet meer op een scherm.’

Heb je nog advies voor onze lezers wat betreft een gezonde leefstijl?

‘Zeker! Er zijn drie basic voedingsregels waar iedereen zich eigenlijk aan zou moeten houden. Ten eerste zouden we veel meer groenten en fruit moeten eten. Dagelijks minimaal 250 gram groenten en twee stuks fruit. Verder is het belangrijk om alle witte zetmeelproducten te vervangen voor de volkoren variant. Vezels, ook die in groenten en fruit, zijn zo belangrijk voor onze gezondheid! Ten derde: drink minstens anderhalve tot twee liter water per dag.’

‘Zorg daarnaast voor tenminste 30-60 minuten per dag. Dag hoeft niet direct sporten te zijn;  wandelen of fietsen is ook goed. Naast de fysieke voordelen van bewegen, heeft bewegen ook direct een positieve invloed op je brein. Plan ook minstens twee ontspanmomenten per week voor jezelf in. Mediteren, lekker lunchen met een vriendin, even in bad zitten; het maakt niet uit wat je doet. Zolang je maar even helemaal uit je hoofd kunt komen, is het prima. Met deze richtlijnen voorkom je een hoop gezondheidsklachten.’

Mediteren… maar wat als je dat nog nooit hebt gedaan?

‘Het is niet moeilijk, met een beetje geduld en doorzettingsvermogen kan iedereen het! Tip voor beginners: ga op een stoel zitten, rug recht en voeten naast elkaar op de grond. Sluit je ogen en focus tien minuten lang alleen maar op je buikademhaling. In, uit…. That’s all. De kunst is natuurlijk om verder geen gedachten toe te laten. Dat is in het begin lastig, maar oefening baart kunst. Na een dag of tien merk je al dat je minder gestrest bent. Tijd vrijmaken voor jezelf, al is het maar tien minuten, is gewoon heel belangrijk.’

Datum: 23 maart 2020