Dinsdag 18 mei 
Promotie (VU), 09.45 uur online 
Margriet Kwint: radiotherapie verbeteren voor lokaal gevorderd niet kleincellige vorm van longkanker

In Nederland krijgen jaarlijks meer dan 13.000 patiënten de diagnose longkanker. Ongeveer 25% van de patiënten heeft een lokaal gevorderd niet kleincellige vorm van longkanker (LA-NSCLC). De standaardbehandeling voor dit stadium van de ziekte is gelijktijdige chemotherapie en radiotherapie (chemoradiatie), met aansluitend immunotherapie als de patiënt goed reageert op de chemoradiatie. Kwint evalueerde verschillende strategieën om de bestralingsbehandeling voor LA-NSCLC-patiënten te optimaliseren. De nadruk lag op verschillende aspecten van deze behandeling. Het dosisvoorschrift voor de radiotherapiebehandeling van LA-NSCLC-patiënten werd geoptimaliseerd door de dosis op de aangedane lymfeklieren en de primaire tumor te differentiëren om zo de bijwerkingen te verminderen en de behandeluitkomst te verbeteren. Tevens werd de selectie voor patiënten met oligometastatische ziekte (beperkt aantal uitzaaiingen) die in aanmerking komen voor een radicale behandeling geanalyseerd. Om de werkwijze van beeldgestuurde radiotherapie met ConeBeam-CT (CBCT) te optimaliseren, werd er een praktisch en duidelijk beslissingsprotocol geïntroduceerd in de klinische praktijk.

Dinsdag 18 mei 
Promotie (VU), 09.45 uur online
Tingjie Guo: Optimalisatie van de antibioticabehandeling voor ernstig zieke mensen door middel van farmacometrische benaderingen

Optimizing antibiotic treatment for the critically ill through pharmacometric approaches 

Dinsdag 18 mei
Promotie (UvA), 13.30, Straatsburg
Xiaolan Wang: Biologische klok en activiteit van cellen in de hersenen

Microglia zijn cellen die cellulair afval en ziekteverwekkers opruimen. Daarnaast produceren ze stoffen om optimale condities te creëren voor de hersencellen. Deze activiteiten van microglia vertonen een duidelijk dagritme. Verstoring van de microglia-functies leidt onder andere tot een slechtere cognitie en verstoorde energiebalans.
Wang heeft in muizen onderzocht welke rol de klokfunctie van het lichaam speelt bij het metabolisme van microglia en hoe die vervolgens betrokken is bij geheugenvorming en controle van de energiebalans. Om de impact van de biologische klok op leer- en geheugenprocessen en de energiebalans te onderzoeken, is bij muizen het belangrijkste klok-gen uitgezet. Verassende uitkomst was dat de opruimcapaciteit van microglia in deze muizen sterk verbeterd was, zowel tijdens cognitieve processen als wanneer de muizen werden blootgesteld aan een vetrijk dieet. 
Clean up at the right time. A common mechanism underlies the molecular clock of microglia and neuronal activity in metabolic and memory control.

Woensdag 19 mei
Promotie (UvA), 11.00 u, Aula
Jitske Eliveld: Als de teelballen weinig testosteron maken

Hypogonadisme is een aandoening waarbij de teelballen (testis) weinig testosteron maken. Een techniek om zaadcellen direct uit de testis te verkrijgen (Testiculaire sperma extractie of TESE, een methode die bij sommige vruchtbaarheidsbehandelingen wordt gebruikt ) kan dit mogelijk veroorzaken. Eliveld heeft dat risico onderzocht. Daarnaast keek ze naar een techniek om menselijke Leydig-stamcellen, die een rol spelen bij de productie van testosteron, te herkennen. De herkenning van deze stamcellen is een vereiste eerste stap voor een toekomstige therapie voor hypogonadisme.
Human stem Leydig cells: a possible source for cell therapy in hypogonadism?

Woensdag 19 mei 2021
Promotie (UvA), 13.00 u, Agnietenkapel
Ruud van Leuteren: Betere beademing te vroeg geboren kinderen

Van Leuteren heeft een methode onderzocht om bij te vroeg geboren kinderen de ademhaling te registreren. Dat is van belang om de ademhalingsondersteuning op de afdeling Neonatologie zo goed mogelijk af te stellen. Hij toont de meerwaarde aan van het meten van de middenrif- (spier in de borst)activiteit met electromyografie of EMG, een apparaat dat de elektrische activiteit van spieren in beeld brengt. Zijn onderzoek laat zien dat EMG de interactie tussen de patiënt en het beademingsapparaat in beeld kan brengen, tijdens beademing door de neus. Daardoor kunnen te vroeg geboren kinderen veel beter worden beademd.             
Electromyography of the diaphragm in infants |Where technique becomes practice

Woensdag 19 mei 2021
Promotie (UvA), 16.00 u, Agnietenkapel
Sara Daliri: Minder heropnames in ziekenhuis door medicatieproblemen

Na ontslag uit het ziekenhuis ervaart meer dan de helft van de patiënten een probleem met hun medicijnen. Ongeveer 20 procent van de heropnames komt door een probleem met de medicatie-  iets minder dan de helft daarvan is vermijdbaar. 
Bepaalde interventies, zowel in het ziekenhuis als na ontslag, verminderen ziekenhuisheropnames binnen dertig dagen na ontslag. Daliri zag in haar studie dat medicatiegerelateerde problemen significant daalden na samenwerking tussen zorgverleners in het ziekenhuis en zorgverleners in de eerste lijn. Samenwerking tussen apothekers en (wijk)verpleegkundigen biedt nieuwe aanknopingspunten. Verder zijn de terugvraagmethode, huisbezoeken na ontslag, zorgteams en gepersonaliseerde medicatiebegeleiding tijdens en na ziekenhuisopname noodzakelijk om knelpunten bij medicatiegebruik te voorkomen tijdens de overgang van ziekenhuis naar huis.
Enhancing medication safety for patients during the transition from hospital to home

Donderdag 20 mei 2021
Promotie (UvA), 10.00 u, Agnietenkapel
Nuno Gomes Graça: Meer inzicht in zeldzame bloedstolsel-ziekte

Het eiwit Von Willebrand factor (VWF) speelt een belangrijke rol bij bloedstolsels die zeer snel gevormd worden na beschadiging van de vaatwand. Direct na de beschadiging rekruteert VWF bloedplaatjes, die zich binden aan de vaatwand en een bloedplaatjesprop vormen, zodat het bloedverlies beperkt blijft. 
Om spontane binding van bloedplaatjes aan VWF te voorkomen, is het belangrijk dat de grootte van VWF wordt gereguleerd. In bloedplasma is een enzym aanwezig dat VWF in kortere ketens kan knippen: ADAMTS13. 
Bij patiënten met de zeldzame ziekte trombotische trombocytopenische purpura (TTP) werkt ADAMTS13 niet goed of is het simpelweg niet aanwezig. In plasma van patiënten met TTP zijn lange slierten plakkerig VWF-eiwit aanwezig. Dat leidt tot ongewenste vorming van bloedplaatjesrijke stolsels in de kleine bloedvaten. Dit is een levensbedreigende ziekte waarbij snelle diagnose en behandeling van groot belang is. Graça heeft onderzocht hoe de behandeling van deze ziekte kan verbeteren. 
A Suit of Armor around ADAMTS13: |Exploring paths towards resistance against autoantibodies of immune TTP patients

Donderdag 20 mei 2021
Promotie (UvA), 13.00 u, Agnietenkapel
Elise Slob: Antibiotica en het ontstaan van astma

Er is een relatie tussen antibioticagebruik op jonge leeftijd en het ontstaan van astma op latere leeftijd. Dat blijkt uit tweelingonderzoek van Slob, die de rol heeft onderzocht van antibioticagebruik op jonge leeftijd bij het ontwikkelen van chronische aandoeningen zoals astma, eczeem, ADHD en autisme. Ook keek ze naar genetische factoren die de kans op toename van klachten vergroten, om op basis daarvan de behandeling van kinderen met astma te optimaliseren. Slob schrijft dat artsen de voordelen en risico’s van antibioticagebruik op jonge leeftijd af dienen te wegen, juist vanwege de associatie met astma op latere leeftijd.
De promovenda maakte voor haar studie gebruik van een zogenaamd discordant tweelingenmodel. In dit model ontwikkelt een van de twee uit een tweelingpaar de ziekte en de andere niet. Daardoor kunnen onderzoekers terug in de tijd kijken en achterhalen of het kind dat de ziekte heeft gekregen op jonge leeftijd meer aan antibiotica is blootgesteld. 
Optimising treatment in children with early-life infections and asthma

Vrijdag 21 mei 2021
Promotie (UvA), 10.00 u, Agnietenkapel
Bo?aç Erç??: Meer inzicht in de ziekte TTP

Trombotische trombocytopenische purpura (TTP) is een zeldzame, levensbedreigende auto-immuunziekte die gekenmerkt wordt door onder andere een groot tekort aan bloedplaatjes en ernstige orgaanfalen. Erç?? deed onderzoek naar de structuur en functie van ADAMTS13 en onderzocht hoe dit enzym op moleculair niveau een evenwicht in stand houdt. De resultaten leverden nieuwe inzichten op om de onvervulde noden van TTP-patiënten aan te pakken en aanknopingspunten voor behandelingen, aldus de promovendus. 
A sweet touch on ADAMTS13 Insights into the pathophysiology of immune TTP

Vrijdag 21 mei 2021
Promotie (UvA), 13.00 u, Agnietenkapel
Helga Blauw: De kunstalvleesklier verder ontwikkeld

Een bihormonale kunstmatige alvleesklier die al eerder ontwikkeld is, kan bloedsuikerwaarden strikt reguleren bij volwassenen met type-1-diabetes. Het risico dat zij te lage bloedsuikerwaarden krijgen, is zeer laag bij deze kunstalvleesklier. In tegenstelling tot andere (hybride) closed-loopsystemen voor de behandeling van diabetes, is deze kunstalvleesklier een volledig closed-loopsysteem, de patiënt hoeft dus niet meer na te denken en te handelen om zijn bloedglucose goed te regelen. Het apparaat reguleert de suikerwaarden geheel automatisch, doordat een onderhuidse sensor continu de suikerconcentraties meet en een algoritme vervolgens bepaalt wanneer en hoeveel insuline (om de bloedsuiker te verlagen) of glucagon (om de bloedsuiker te verhogen) toegediend moet worden.  
Met deze studie draagt promovendus Blauw bij aan de ontwikkeling van een bihormonale kunstmatige alvleesklier die gecertificeerd is voor thuisgebruik. De studie geeft meer inzicht in de werkzaamheid en veiligheid van dit apparaat.
The bihormonal artificial pancreas. Development and evaluation of a novel treatment for type 1 diabetes

Vrijdag 21 mei 2021
Promotie (UvA), 16.00 u, Agnietenkapel
Iris Oving: First Responder-systeem verbetert overleving hartstilstand

De kans om een hartstilstand buiten het ziekenhuis te overleven, is hoger in Europese regio’s met een zogenaamd First Responder-systeem: een systeem waarbij burgerhulpverlening, brandweer of politie na een oproep van de alarmcentrale, ingezet worden om een slachtoffer te reanimeren. In Europese regio’s zonder First Responders zou de overleving gemiddeld 67 tot 83 procent kunnen toenemen. Dat blijkt uit een studie van Oving, die First Responder-systemen in verschillende gebieden in Europa bestudeerde en uitzocht hoe deze van invloed zijn op de kans om een hartstilstand buiten het ziekenhuis te overleven. 
Ook onderzocht ze de invloed van man-vrouw verschillen en bijkomende ziekten op een hartstilstand buiten het ziekenhuis. Het blijkt dat vrouwen minder kans hebben om gereanimeerd te worden en een harstilstand te overleven dan mannen. Er moet meer aandacht komen voor het gegeven dat vrouwen net zo goed een hartstilstand kunnen krijgen als mannen, schrijft de promovendus. Daarnaast zouden alleenwonende patiënten met een hoog risico gebruik kunnen maken van een draagbaar apparaatje dat waarschuwt als het misgaat met het hart.
Survival after out-of-hospital cardiac arrest in Europe: First response treatment and patient characteristics

Bronnen: AMC, UvA
Datum: 17 mei 2021