Maandag 15 maart
Promotie (VU), 09.45 uur online
Myrte Strik: Problemen handfunctie en lopen gerelateerd aan verstoord hersennetwerk bij MS

Bij multiple sclerose (MS) komen stoornissen in hand- en loopfunctie vaak voor, maar niet altijd tegelijk. Om deze verschillen te verklaren, bestudeerde Myrte Strik patronen van hersenschade en communicatie tussen verschillende hersengebieden, het hersennetwerk. In haar promotieonderzoek zag Strik bij mensen die nog goed konden bewegen uitgebreide hersenschade en minder actieve hersengebieden. Bij mensen met ernstigere ziekte bleek het achteruitgaan van handfunctie gerelateerd aan specifieke patronen van verstoorde netwerkfunctie. Bij verslechtering van de loopfunctie waren deze patronen anders. Een verstoorde hand- en loopfunctie ontstaat dus blijkbaar door andere processen in de hersenen.
De oorzaak van bewegingsstoornissen bij MS ontstaat in het ruggenmerg. Schade aan de zenuwbanen in het ruggenmerg zorgt voor problemen met beweging van armen en benen. Strik laat zien dat ook netwerkafwijkingen in de hersenen zorgen voor invaliditeit. Voor haar onderzoek maakte Strik gebruik van data van het Amsterdam MS Cohort. Dat zijn 350 mensen met MS die sinds 2004 gevolgd worden. Daarnaast onderzocht Strik in Melbourne, Australië data uit een tweede cohort van mensen met minimale klinische beperkingen.
An investigation of motor disabilities in people with multiple sclerosis using advanced magnetic resonance imaging

Dinsdag 16 maart
Promotie (UvA), 15.00 u, online
Merel van Kassel: Ontwikkeling streptokokkenziekte in Nederland

Groep-B-streptokokkenziekte in jonge baby’s in Nederland neemt toe, vooral vanwege de opkomst van een bepaald type groep-B-streptokok die extra virulent is. De maatregelen die tot nu toe zijn genomen om de ziekte te voorkomen, hebben onvoldoende effect. Nieuwe preventieve maatregelen zijn hard nodig en een vaccinatie voor zwangere vrouwen tegen groep-B-streptokokken kan een goede oplossing zijn. Dit stelt Van Kassel, die onderzoek deed naar de ontwikkeling van invasieve groep-B-streptokokken-ziekte in Nederland in de afgelopen 30 jaar.
Van Kassel bekeek onder andere hoe vaak de ziekte voorkomt, hoeveel kinderen eraan zijn gestorven en hoeveel kinderen een ernstige handicap en ontwikkelingsachterstand ontwikkelden. Hersenvliesontsteking door groep-B-streptokokken is – zowel bij pasgeborenen als volwassenen – geassocieerd met een hoge sterfte. Het doormaken van groep-B-streptokokkenziekte in de eerste drie levensmaanden kan leiden tot langdurige ernstige ontwikkelingsachterstand en handicaps.
Invasive group B streptococcal disease in the Netherlands

Woensdag 17 maart
Promotie (VU), 11.45 uur, online
Arno de Wilde: Van biomarkers naar dagelijkse klinische praktijk van cognitieve stoornissen

Het onderzoek van Arno de Wilde vond grotendeels plaats in de context van het project Alzheimer Biomarkers In Daily practicE (ABIDE), dat gefinancierd is door ZonMW. ABIDE richt zich op het vertalen van beschikbare kennis over biomarkers bij patiënten met milde cognitieve stoornissen (MCI) en dementie naar de dagelijkse klinische praktijk. De Wilde implementeerde de amyloïd PET-scan in de dagelijkse praktijk van een geheugenkliniek en liet in een prospectief cohort zien dat de diagnostische test bijdraagt aan het stellen van een accurate etiologische diagnose. Met een betere diagnose kunnen patiënten en hun mantelzorgers een duidelijker prognose krijgen.
Visualizing Brain Amyloid-beta Pathology

Woensdag 17 maart
Promotie (UvA), 13.00 u, online
Marit van Sandwijk: Nierziekten tasten cognitie aan

De kwaliteit van leven van nierpatiënten is ernstig beperkt. Van Sandwijk schrijft in haar proefschrift over dit onderbelichte probleem. Deels komt dat omdat een nierziekte tot cognitieve beperkingen leidt. Na niertransplantatie verbeteren de cognitieve functie en de kwaliteit van leven, maar de kwaliteit van leven van niertransplantatiepatiënten blijft achter bij gezonde controles.Van Sandwijk onderzocht ook of het veilig is om corticosteroïden kort na transplantatie af te bouwen. De promovenda toonde aan dat het afbouwen van corticosteroïden geen nadelige gevolgen heeft voor de nierfunctie in de eerste zes maanden na de ingreep bij patiënten met een laag tot middelmatig immunologisch risico. Uit de resultaten bleek verder dat cognitieve beperkingen drie keer zo vaak voorkomen bij nierpatiënten als bij gezonde controles. Stapeling van afvalstoffen en een verstoring van de calcium/ fosfaathuishouding leiden tot verkalking en chronische ontsteking van de bloedvaten in de hersenen. Na niertransplantatie verbeteren de aandacht en het werkgeheugen.
Kidney Transplantation, Immunosuppression, and Cognitive Function

Woensdag 17 maart
Promotie (UvA), 14.00 u, online
Stef Maree: Kunstmatige intelligentie gecombineerd met kennis van een arts

Brachytherapie is een vorm van interne bestraling waarbij een radioactieve stralingsbron wordt gebruikt om tumoren te behandelen. Maree onderzocht hoe je met kunstmatige intelligentie het maken van brachytherapie-behandelplannen voor prostaatkanker kunt automatiseren, versnellen en verbeteren. Hij ontdekte dat het mogelijk is om automatisch en snel meerdere behandelplannen van hoge kwaliteit te genereren, waarbij elk behandelplan een andere afweging maakt tussen het bestralen van de tumor en het beschermen van gezond weefsel. De behandelend arts kan dan op basis van zijn expertise het behandelplan kiezen dat het beste bij de patiënt past. Zo worden de rekensnelheid van kunstmatige intelligentie en de kennis en ervaring van de arts op een natuurlijke manier gecombineerd, aldus Maree. In een geblindeerde test oordeelden ervaren radiotherapeuten dat de automatisch gegenereerde behandelplannen in bijna alle gevallen (98%) beter zijn dan behandelplannen die handmatig waren gemaakt.
Model-based evolutionary algorithms for finding diverse high-quality solutions with an application in brachytherapy for prostate cancer.

Donderdag 18 maart
Promotie (VU), 09.45 uur, online
Barbara Groot-Sluijsmans: Ethiek en participatief onderzoek

Participatief onderzoek speelt een steeds grotere rol binnen de wetenschap. Het gaat om studies samen met mensen die zelf het onderwerp van onderzoek zijn. Dit kunnen ouderen zijn, mensen met een handicap, mantelzorgers, mensen in de bijstand, etc. Doel van het onderzoek is samen onderzoeken, samen leren, en samen met conclusies komen voor verandering en verbetering. In de praktijk is er echter weinig aandacht voor de ethiek van dergelijk onderzoek. De meeste standaarden en protocollen van Medisch Ethische Toetsingscommissies (METc’s) gaan vaak uit van meer conventioneel biomedisch onderzoek.
Wat betekent het om participatief actieonderzoek (PAR) op ‘goede’ (ethische) wijze vorm te geven? En hoe kun je de ethische praktijk van PAR versterken? Met deze vragen begon het onderzoek van promovenda Barbara Groot. In haar proefschrift schrijft ze samen met collega’s en ervaringsdeskundigen over ethische vraagstukken in het doen van participatieve projecten. Tijdens haar onderzoek kwamen dilemma’s rondom partnerschap en verschillende belangen aan de orde, waarbij onder meer duidelijk werd hoe belangrijk het voor onderzoekers is om zich bewust te zijn van vooroordelen en stigma’s van mensen in kwetsbare posities.
Ethics of Participatory Health Research

Donderdag 18 maart
Promotie (UvA), 16.00 u, online
Dirkjan Kauw: eHealth verbetert de zorg bij een aangeboren hartafwijking

eHealth heeft een enorme potentie om de zorg voor volwassen patiënten met een aangeboren hartafwijking te verbeteren. Zeker tijdens de coronapandemie is gebleken hoe belangrijk en nuttig zorg op afstand kan zijn. Het aantal mogelijkheden in de technologie groeit met de dag, maar het zomaar toepassen van eHealth is niet efficiënt. Promovendus Kauw beschrijft in zijn proefschrift een aantal handvatten om te bepalen welke hulpmiddelen het beste passen bij welke patiëntengroep.
Kauw onderzocht het gebruik van eHealth in de zorg voor volwassen patiënten met aangeboren hartafwijkingen (ACHD) en de bijbehorende huidige en toekomstige perspectieven. Hij onderzocht de voordelen en uitdagingen bij het gebruik van eHealth in de dagelijkse praktijk bij ACHD-patiënten en identificeerde patiëntengroepen die het meeste voordeel hebben bij het gebruik van eHealth.
eHealth in adults with congenital heart disease Current and future perspectives

Vrijdag 19 maart
Promotie (UvA), 11.00 u, oline
Maarten Struyvenberg: Slokdarmkanker opsporen met kunstmatige intelligentie

Een bepaald computeralgoritme herkent slokdarmkanker beter dan 53 getrainde maag-darm-leverartsen. Dat ontdekte Struyvenberg, die onderzocht of het mogelijk is om met kunstmatige intelligentie slokdarmkanker op te sporen. Het algoritme bleek ook live op de endoscopiekamer goed toepasbaar. Struyvenberg concludeert dat de werkwijze past in de standaard klinische zorg en dat een maag-darm-leverarts meer slokdarmkanker kan ontdekken door samen te werken met een slimme computer.
Patiënten met een Barrett-slokdarm ondergaan regelmatig een endoscopisch kijkonderzoek vanwege een verhoogd risico op de ontwikkeling van slokdarmkanker. Vroegtijdige herkenning van slokdarmkanker is van groot belang voor de behandeling en uiteindelijke prognose. Maar vroege vormen van slokdarmkanker zijn lastig te herkennen. Vaak zijn er slechts minimale veranderingen zichtbaar gedurende een endoscopisch kijkonderzoek.
Advanced imaging techniques for detection of Barrett’s neoplasia

Vrijdag 19 maart
Promotie (VU), 11.45 uur, online
Rabia Agca: Risico op hart- en vaatziekten bij inflammatoire gewrichtsaandoeningen

Reumatische ziekten als reumatoïde artritis, ankyloserende spondylitis en artritis psoriatica worden gekenmerkt door langdurige ontsteking van gewrichten. De behandeling bestaat uit ontstekingsremmende pijnstillers (zoals ibuprofen, naproxen, diclofenac), langwerkende ontstekingsremmers (onder andere methotrexaat) en biologicals (zoals etanercept, adalimumab). De sterfte onder deze patiënten is hoger dan in de algemene bevolking omdat bij hen hart- en vaatziekten eerder en vaker optreden, met ook een ernstiger verloop.
Rabia Agca deed onderzoek naar de omvang van het risico op hart- en vaatziekten bij patiënten met reumatoïde artritis, ankyloserende spondylitis en artritis psoriatica. Ze onderzocht ook risicofactoren voor hart- en vaatziekten, nieuwe biomarkers en het effect van ontstekingsremmende medicijnen op deze risicofactoren. Ook heeft zij onderzoek gedaan naar nieuwe manieren om vaatwandontsteking in beeld te brengen als vroege marker van aderverkalking in de slagaderen van patiënten met een reumatische ziekte. Daarnaast onderzocht zij het effect van ontstekingsremmende medicijnen op deze vaatwandontsteking.
Cardiovascular Disease in Inflammatory Joint Disorders

Vrijdag 19 maart
Promotie (VU), 13.45 uur, online
Maaike Heslinga: Reumatoïde artritis en het risico op hart- en vaatziekten

Patiënten met reumatoïde artritis (RA), maar ook andere auto-immuunziekten, hebben ongeveer tweemaal zoveel kans op het krijgen van hart- en vaatziekten (HVZ) als mensen zonder RA. De laatste jaren wordt steeds meer bekend over de oorzaken. Zo zijn roken, hypertensie en een verhoogd cholesterol risicofactoren. Echter, bij patiënten met een auto-immuunziekte zoals RA speelt ook de chronische ontsteking een rol. En kan ook de behandeling van RA een effect hebben op het risico om HVZ te ontwikkelen. Het proefschrift van Heslinga gaat over het omgaan met een verhoogd risico op hart- en vaatziekten bij patiënten met een reumatische aandoening, ook wel cardiovasculair risicomanagement genoemd. In haar onderzoek, een samenwerking tussen Reade in Amsterdam en het Antonius ziekenhuis in Sneek, is het cardiovasculaire risicoprofiel van patiënten met RA in kaart gebracht, met als doel de behandeling op dit gebied van deze patiënten te verbeteren.
Daarnaast beschrijft Heslinga de resultaten van een onderzoek naar de kans op HVZ bij patiënten die naast een vorm van artritis nog een andere auto-immuunziekte hebben, zoals suikerziekte, een te traag werkende schildklier of psoriasis. Tenslotte komen resultaten aan bod van onderzoeken naar het effect van verschillende behandelingen van reumatische ziekten op verschillende uitkomstmaten gerelateerd aan hart- en vaatziekten.
Cardiovascular Disease in Inflammatory Joint Disorders

Vrijdag 19 maart
Promotie (UvA), 16.00 u, Online
Wessel van der Steen: Complicaties bij herseninfarct beter voorspellen

Aneurysmale subarachnoïdale bloeding (aSAH) is een ernstige vorm van herseninfarct die op relatief jonge leeftijd optreedt en een slechte uitkomst heeft. Vertraagde cerebrale ischemie (DCI) is een complicatie van aSAH en gaat samen met een hoge sterfte en een slechte functionele uitkomst. Van der Steen onderzocht of het mogelijk is om het voorspellen van DCI en de voorspelling van de uitkomst bij patiënten met aSAH, te verbeteren. Van der Steen ontwikkelde onder andere nauwkeurige voorspellingsmodellen waarmee artsen de counseling van patiënten en hun families en het proces van shared-decisionmaking kunnen optimaliseren.
Quantification of Subarachnoid Hemorrhage:
Prediction of Delayed Cerebral lschemia and Outcome

Bron: UvA, AMC
Datum: 16 maart 2021