Hierbij een overzicht van de promoties van Amsterdam UMC in de week van 11 tot 15 januari.

Maandag 11 januari 2021
Promotie (UvA), 14.00 u, online
Guido Mazzinari: Verbeteren van zorg bij operaties met narcose  

Perioperatieve geneeskunde richt zich op de zorg aan patiënten vóór, tijdens en na een operatie onder narcose. Binnen dit vakgebied gaat veel aandacht uit naar de rol van de anesthesioloog en wat die kan bijdragen om het chirurgische proces en het resultaat van de ingreep te verbeteren. Mazzinari deed onderzoek naar mogelijkheden om de perioperatieve zorg te verbeteren, waarbij hij vooral keek naar vier aspecten die gerelateerd zijn aan anesthesie: pijn- en luchtwegbeheer, mechanische beademing en klinische resultaten van de perioperatieve ingreep. 
Link naar proefschrift

Dinsdag 12 januari 2021
Promotie (UvA), 15.00 u, online
Jennita Meinema: Onderzoeksresultaten succesvol implementeren in de gezondheidszorg

Veel studies richten zich op het verbeteren van de gezondheidszorg. Toch is het lastig om de resultaten uit dit soort studies te vertalen naar de dagelijkse klinische praktijk, waardoor patiënten niet altijd de meest optimale zorg krijgen. Uit een studie van Meinema blijkt dat onderwijs hieraan een bijdrage kan leveren. Een onderwijsprogramma op maat kan bestaande barrières overwinnen. 
De implementatie van bijvoorbeeld nieuwe methoden of technieken in de gezondheidszorgpraktijk verloopt vaak traag en is slechts deels succesvol. Meinema bestudeerde hoe onderwijs dit kan verbeteren en keek met name naar twee stappen in het implementatieproces: de impact van onderwijs op de klinische praktijk en de opname van klinisch bewijs in de onderwijspraktijk.
Link naar proefschrift

Woensdag 13 januari 2021
Promotie (UvA), 11.00 u, online
Greta de Jong: Het immuunsysteem van genezen kankerpatiënten

Er zijn aanwijzingen dat het immuunsysteem van genezen kankerpatiënten andere typen kankercellen kan herkennen. Uit onderzoek van De Jong blijkt dat afweerstoffen van een leukemiepatiënt eveneens eiwitten herkennen op een melanoom (kwaadaardige huidkanker). Andersom is die herkenning er ook: een antistof van een melanoompatiënt herkent een eiwit op bepaalde leukemiecellen. Verder toonde de promovenda aan dat beide antistoffen in staat zijn om in een reageerbuis en in muizen kankercellen te doden.
Het bestuderen van het immuunsysteem van (genezen) kankerpatiënten levert verrassende targets op, schrijft De Jong. Ze bedoelt daarmee dat een bepaald stukje van een kankercel herkend wordt door een antistof. Deze targets blijken niet beperkt tot één type kanker.
Nu blijkt dat antistoffen via de B-cellen andere kankercellen kunnen doden in een reageerbuis en in muizen, is het volgens de promovenda interessant om uit te zoeken of deze antistoffen als therapeutische antistoffen toegepast kunnen worden.  
Link naar proefschrift

Donderdag 14 januari
Promotie (UvA), 13.00 u, online
Jan Schnitzler: Behandeling van slagaderverkalking

Het veranderen van de stofwisseling in de cellen aan de binnenkant van bloedvaten (endotheel) heeft veel potentie om slagaderverkalking tegen te gaan. Om die stofwisseling gericht te remmen, is meer onderzoek nodig voordat deze methode ingezet kan worden bij patiënten met hart- en vaatziekten. Schnitzler heeft gekeken naar de rol die cholesterol speel bij de stofwisseling in endotheelcellen. Hij constateert dat de stofwisseling verandert als de endotheelcellen worden blootgesteld aan cholesterol. Cholesterol is zoals bekend een belangrijke oorzaak van hart- en vaatziekten. Hij toont aan dat de progressie van slagaderverkalking afneemt wanneer deze stofwisseling in de endotheelcellen wordt geremd.
Link naar proefschrift

Donderdag 14 januari
Promotie (VU),13.45 u, Aula
Nicole den Braver: Diabetespreventie? Kijk ook naar buurten!

Een ongezonde leefstijl is een belangrijke risicofactor voor diabetes type 2 (suikerziekte). Een ongezonde leefstijl wordt gemakkelijk gemaakt door de omgeving waarin we leven: ongezond eten is overal verkrijgbaar en betaalbaar. Lichamelijke activiteit wordt ons voor het grootste gedeelte uit handen genomen door de auto, lift en zittende beroepen. Den Braver van de afdeling Epidemiologie & Data Science van Amsterdam UMC promoveert op hoe de omgeving een bijdrage kan leveren aan het voorkómen van diabetes.
Ze signaleert aanwijzingen dat er in beweegvriendelijke en groene buurten minder diabetes voorkomt. Het begrip beweegvriendelijkheid is een verzamelterm van verschillende omgevingskarakteristieken, zoals de beschikbaarheid van bestemmingen (winkels en buurthuizen) op loopafstand, en dat lopen wordt ondersteund door de infrastructuur. Integreren van beweging in de dagelijkse routine door buurten beweegvriendelijker te maken, lijkt dus een goed ingangspunt voor een gezonde leefstijl. Den Braver zag ook dat wanneer een omgeving autogebruik vergemakkelijkt, bijvoorbeeld door goede parkeerfaciliteiten, vooral korte afstanden vaker met de auto worden afgelegd. Daarnaast speelt de autovriendelijkheid van de werkomgeving ook een belangrijke rol in de keuze om met de auto naar het werk te gaan. 
Link naar proefschrift

Vrijdag 15 januari 2021
Promotie (VU), 9.45 u, Aula
Marit Lier: Endometriose; van diagnose naar implantatie en zwangerschap

Endometriose is een chronische gynaecologische aandoening; waarbij baarmoederslijmvlies zich buiten de baarmoederholte bevindt. Dit weefsel bevindt zich meestal op het buikvlies of op organen in de buik (zoals de eierstokken, darmen of blaas). Onder invloed van hormonen die veranderen tijdens de menstruele cyclus, is endometriose in staat om te groeien. De aanwezigheid van endometrioseweefsel zorgt voor een chronische ontsteking die kan leiden tot littekenvorming en verklevingen. Vrouwen hebben hierdoor een verscheidenheid aan pijnklachten, de functie van buikorganen kan worden beperkt en endometriose kan leiden tot problemen met de vruchtbaarheid. 
Dit proefschrift richt zich op de verbetering van de chirurgische diagnose en (vruchtbaarheids)behandeling van patiënten met endometriose. Daarnaast is gekeken naar de invloed van endometriose op de zwangerschap. 
Link naar proefschrift

Vrijdag 15 januari 2021
Promotie (UvA), 11.00 u, online
Pieter de Groot: Poeptransplantatie bij diabetes type 1

Poeptransplantatie met de darmflora van de patiënt kan bij diabetes type 1 het verval van cellen die insuline produceren in het eerste jaar significant afremmen. Bij darmbacteriën van donoren is dit effect minder sterk, constateert De Groot in zijn onderzoek naar de vraag of fecestransplantatie van een gezonde donor de achteruitgang van de insulineproducerende beta-cellen vermindert.
Er zullen in de toekomst grotere studies met darmbacteriën verricht moeten worden (zowel van gezonde donoren als met eigen darmbacteriën) bij deze patiënten, zodat meer duidelijk wordt over de precieze immunologische achtergrond van deze ziekte en hoe je darmbacteriën op een effectieve manier kunt inzetten om de ziekte te vertragen. De Groot hoopt dat dit op de middellange termijn leidt tot het voorkomen, uitstellen en genezen van diabetes type 1.
Link naar proefschrift

Vrijdag 15 januari
Promotie (VU), 13.45 u, Aula, 
Lindsay Steur: Meer aandacht voor slaapproblemen bij acute lymfatische leukemie

Acute lymfatische leukemie (ALL) is de meest voorkomende vorm van kinderkanker. Door de intensieve en langdurige behandeling, de bijwerkingen en de psychosociale gevolgen van de behandeling, hebben kinderen met ALL een verhoogd risico op slaapproblemen. Slaapproblemen hebben weer negatieve gevolgen voor zowel het lichamelijk als het psychisch functioneren.
In haar proefschrift beschrijft Lindsay Steur slaap, het slaap-waakritme en vermoeidheid bij kinderen met ALL. Ouders van kinderen met ALL rapporteren twee keer zoveel slaapproblemen bij kinderen met ALL als bij gezonde kinderen en dit blijft bestaan tot drie jaar na diagnose. Slaap van de ouders, opvoedproblemen en pijn zijn factoren die samenhangen met slaap van kinderen met ALL. Kinderen met ALL hebben daarnaast een verstoord slaap-waak ritme en zijn minder fysiek actief dan hun gezonde leeftijdsgenoten. Dit hangt samen met vermoeidheidsklachten, een veelvoorkomend probleem bij kinderen met kanker.
Op basis van deze resultaten adviseert Steur om slaap systematisch te monitoren tijdens en na de behandeling en hierbij ook aandacht te hebben voor slaap van ouders. Hiermee kunnen slaapproblemen vroegtijdig ontdekt worden. Daarnaast adviseert zij de informatievoorziening over slaap(hygiëne) voor zowel ouders, kinderen als zorgprofessionals te verbeteren. Tenslotte kan het stimuleren van fysieke activiteit bijdragen aan het verbeteren van het slaap-waakritme.
Link naar proefschrift

Vrijdag 15 januari 2021
Promotie (UvA), 14.00 u, online
Sanne Lof: Niet altijd kijkoperatie bij alvleesklierkanker

Niet elke patiënt met een tumor van de alvleesklier heeft baat bij een kijkoperatie. Het is verstandig om sommige tumoren met bepaalde karakteristieken via een open operatie te verrichten. Een chirurg moet zich telkens afvragen of de patiënt het beste af is met een kijkoperatie. Dit moet de chirurg met de patiënt bespreken voordat de operatie wordt uitgevoerd. Daarnaast is het belangrijk om de uitkomsten van elke nieuw ingevoerde techniek, in dit geval de kijkoperatie voor de alvleesklier, goed te analyseren en te onderzoeken op mogelijke problemen.
Link naar proefschrift

Vrijdag 15 januari 2021
Promotie (UvA), 14.00 u, online 
Marit Navis: Onderzoek in gekweekte mini-darmpjes (organoïden)

Navis laat zien dat mini-darmpjes, zogenaamde organoïden, gekweekt van onrijp darmweefsel de eigenschappen van de darmontwikkeling goed laten zien. De darm-organoïden zijn een veelbelovend model voor het bestuderen van de rijping van de darmwand in de vroege levensfase, inclusief de invloed van voeding en bacteriën en/of virussen.
Ook heeft Navis gekeken naar de invloed van het verhitten van voedsel op de rijping van de darm. Ze onderzocht koemelk. Het blijkt dat minimale hitte tijdens het bewerken van koemelk tot babyvoeding de voedingstolerantie bevordert. Daarnaast kan het minimaal verhitten de darmontsteking beperken en de darmrijping bevorderen in premature biggen, dit in vergelijking met uitgebreidere verhitting.
Link naar proefschrift

Bron: UvA, Amsterdam UMC
Datum: 15 januari 2021