Goed voorbereid de zomer in met Health APK

Dat was even wennen. Het hele Timmerhuis stond dinsdag 4 juli in het teken van gezondheid met het Zomer Fitfestival. Loop je argeloos binnen, staat er een hele reeks spinningsfietsen waar iedereen op kan. Of tref je in een wachtrij collega’s voor een health check. Het zoemde van activiteiten in het hele gebouw. BrainFood lezingen, een Festival Markt met allerlei gezondheidstestjes en Move Your Body acties. Allemaal bedoeld om bewustzijn over positieve gezondheid onder collega’s te versterken. Voeding en beweging zijn daarvoor doorslaggevend.

De BrainFood lezingen krijgen op de 5e verdieping in de Kapsalon een introductie van Hermineke Bockxmeer, directeur Sport gemeente Rotterdam. Ze prijst het initiatief voor dit event en licht toe wat je als ambtenaar allemaal kunt doen vandaag. Voedingsadvies krijgen voor je vakantiebestemming bijvoorbeeld, je cholesterol laten testen of je hersens in beweging zetten met vier interessante lezingen. En: ‘Kom vooral op de fiets naar je werk’, adviseert ze. ‘Neem vaker de trap in plaats van de lift. En een overleg met een collega kan je ook wandelend buiten doen.’

Groenten, groenten, groenten!

Na een knallend feestelijk aftrap is het woord aan Rob Baan, directeur van het tuinbouwbedrijf Koppert Cress. Zijn droom is om van Nederland de gezondste delta van de wereld te maken. Hoe?
‘Stel je voor dat je in je blootje in het Kralingse Bos loopt, zonder Kalasjnikov’, zegt Baan. ‘Wat vind je daar aan eetbaars? Juist, planten! En misschien wat muizen of ratten. We moeten weer terug naar 80% groenten en 20% vlees op je bord. Nu is het andersom, dat geeft veel gezondheidsproblemen.’ Volgens hem loopt Rotterdam achter bij andere steden. Er zijn veel vleeseters en dat heeft negatieve gevolgen voor de gezondheid en de planeet.

‘Daarnaast zijn er in Nederland 1 mln. patiënten met diabetes type 2. Rotterdam is ook hierin koploper. Vaak komen daar andere ziektes bij. Dit type diabetes 2 is goed te genezen met andere voeding. Geen bewerkte producten en snelle koolhydraten maar groenten, groenten en nog eens groenten, minstens 300 gram per dag.’

Baan windt zich erover op dat huisartsen te weinig training krijgen over gezonde voeding. Ook hobbelt de wetenschap achter de feiten aan. ‘Gelukkig wil de organisatie ‘Arts en Voeding’ hier wat aan veranderen. Voedselproducenten en wetenschappers kunnen veel beter naar elkaar luisteren. Ik denk ook dat beleidsmakers de taak hebben om goede voorlichting aan ouders te organiseren, vooral als er juist nog géén problemen zijn. Goed eten, van jongsaf aan, voorkomt veel problemen. Ik zou het liefst gezond warm eten met veel groenten willen serveren op alle crèches.’ Zijn advies voor vandaag: ‘Kook zelf! En kom eens kijken in onze kassen in Monster. Of ga naar www.dutch-cuisine.nl.’

Die avond kijk ik op mijn bord en denk aan de oproep van Baan. Als vegetariër kom ik aardig in de buurt van 80% groente en 20% vlees (of eiwit). Toch is de balans minder goed dan ik als bewuste eter had gedacht… Hm. BrainFood!

Muziek als Medicijn

We gaan even flink bewegen met een filmpje en muziek voor we opgefrist zijn voor de volgende lezing. Die gaat over muziek: de invloed van muziek op je gezondheid. Professor Hans Jeekel en onderzoeker-promovendus Victor Fu (die ook concertpianist is) vertellen gloedvol over hun bevindingen. Muziek dringt veel beter door in de hersenen dan andere prikkels en is als zodanig positief in te zetten bij operaties en behandelingen. Jeekel ontwikkelt samen met de Nederlandse Vereniging voor Heelkunde een evidence-based richtlijn om muziek als medicijn en ondersteuning in te kunnen zetten.
Jeekel: ‘Muziek heeft invloed op hersenen, bloeddruk en hartslag. Door patiënten bij operaties een koptelefoon met muziek te geven, heeft hij of zij significant minder pijn en stress en daarmee meer kans op beter herstel.’

Jeekel en Fu vertellen over hun onderzoeken naar de mogelijkheden van muziekinzet. Ze zijn bezig om de bewijsvoering op verschillende niveaus rond te krijgen. ‘Want’, zegt Jeekel, ‘muziek werkt echt als medicijn, zonder bijwerkingen, terwijl minder behandeling en medicatie nodig zijn. Dit kun je patiënten niet onthouden!’ Verzekeraars eisen echter wetenschappelijk bewezen werkzaamheid. Daarom is die wetenschappelijk onderbouwde richtlijn belangrijk. Jeekel en Fu beginnen steeds nieuwe deelprojecten, zoals de werking van muziek op de gezondheid van kinderen, of pijnvermindering bij brandwonden, of het onderzoek naar culturele dimensies (samen met een ziekenhuis in het Chinese Beijing). Ook komt er een nieuwe implementatiestudie rond de invloed van muziek op behandelingen bij slokdarm, maag en alvleesklierproblemen. ‘Veranderen in de zorg is niet makkelijk’, zegt Victor Fu. ‘Er zijn veel praktische barrières te slechten.’ Hun klinisch onderzoek gaat nog een jaar of vier duren.

Hun advies: maak zelf muziek. Of ga vandaag naar een van de muziekkamertjes om te ervaren wat muziek doet met hartslag en bloeddruk. Oké, tijd voor een SmartBreak: hoppa, bewegen! Intussen zien we door het raam een groep collega’s yoga beoefenen met kleurige matjes op het dakterras.

Health Checks

In de tussentijd loopt het al hard storm bij de health checks. Op de stempelkaart kan je jouw persoonlijke uitslagen noteren en advies krijgen op basis van deze resultaten. Er staan veel mensen in de rij voor de checks. Zo zijn check je glucose, je cholesterol en je vlekje heel populair! Dat laatste wordt gecontroleerd door een dermatoloog uit de Havenpolikliniek Rotterdam, zo krijg je professioneel advies. Ondertussen leer je hoeveel suiker en in drankjes zitten en weet je hoe het met je bloeddruk staat. Veel leren over gezondheid, gewoon tussen je werk door!

Positieve gezondheid

De volgende BrainFoodlezing is van Machteld Huber, directeur, arts-onderzoeker en oprichter van het IPH, het Institute for Positieve Health. Van oorsprong is zij huisarts. Ze maakte op relatief jonge leeftijd vier heftige ziektes door. ‘Ik merkte daardoor dat ik zelf invloed kon hebben op mijn herstel’, zegt Huber. ‘Door mezelf proefpersoon te maken, ontdekte ik dat er een wereld te winnen is. Maar om dat groter te implementeren moet je er wel voor zorgen dat het wetenschap wordt, dus werd ik wetenschapper, met een studie naar veerkracht bevorderende voeding.’

Ze vertelt dat overal op de wereld zogenaamde Blue Zones bestaan, waar mensen gezond oud worden. Dit heeft te maken met voeding, een natuurlijke manier van bewegen en deel uitmaken van een sociale groep met een zingevingsperspectief. Je eigen situatie begrijpen en er grip op hebben speelt ook mee. Huber ontwikkelde haar eigen definitie van gezondheid. ‘Dat is niet alleen de afwezigheid van ziektes, maar vooral het vermogen om je te kunnen aanpassen en een eigen regie voert in de sociale, fysieke en emotionele uitdagingen van het leven.’ Ze ontwierp een ‘spinnenweb als gezondheidsoppervlak’ van gezondheidsindicatoren. Voor behandelaars is dit een instrument om motiverende gespreksvoering toe te passen. Vervolgens zijn er diverse handelingsperspectieven waaronder de app van de GGD Appstore (elders in het gebouw ook aanwezig vandaag).

Huber is ervan overtuigd dat de zorg en het sociale domein meer moeten samenwerken. In Limburg loopt hiermee een pilot om zorg- en hulpv erleners te inspireren en te verbinden en daarmee gezondheidsverschillen van Limburgers te verkleinen en arbeidsparticipatie te verhogen. ‘De vraag is niet meer: ‘What is the matter?’, maar: ‘What matters to you?’ Wat is belangrijk in je leven? Ik ben voorstander van het sluiten van ‘coalitions of the willing’: begin met mensen die hier ook blij van worden. Daarmee hoop ik op verandering en op het ontstaan van een nieuw paradigma. Begin klein, dat kan ook in Rotterdam, bijvoorbeeld in de wijkteams.’

Huber vertelt nog dat huisartsen die de methode hanteren totaal andere gesprekken voeren met hun patiënten. Die zijn ook meer tevreden, er zijn 25% minder verwijzingen en artsen werken met meer arbeidsvoldoening. Bij de verzekeraars is bedongen dat huisartsen die meedoen dubbel zoveel tijd kunnen besteden aan hun patiëntgesprekken.

Datafication

‘Hallo, ik ben Zora en ik heet u welkom’, zegt een kleine witte robot in het midden van de zaal. ‘De Robots komen eraan’, is de volgende BrainFood van U Yong Hu, net collega-af bij de gemeente Rotterdam en kersverse zelfstandig ondernemer met haar bedrijf ‘Hu moves you’. Zij is ook de grote motor achter het vandaag georganiseerde Fitfestival.

Hu schetst hoe we n a het stoomtijdperk en de industrialisatie naar een digitaal tijdperk (de 3e industrialisatie) zijn gegaan. ‘De huidige 4e industrialisatie gaat verder: met het internet of things, een steeds verdergaande digitalisering van processen en steeds meer en snellere interactie tussen allerlei data. Er is steeds meer machinegedreven hyperconnectivity. We zijn op weg naar steeds slimmere en snellere toepassingen om gezond te blijven. Bijvoorbeeld nanotechnologie met medicatie of metingen in het lichaam, kleding met sensoren erin, contactlenzen met elektronica of ‘voorspellende’ koelkasten.’ Datafication noemt Hu dit. ‘Data is de olie van de 21ste eeuw, met algoritmen als voertuigen. Kijk maar hoe smartphones nu al ons leven beïnvloeden. Door die technologie zullen veel banen verdwijnen. In 2024 zijn er veel meer ouderen maar minder jongeren om het werk te doen. Mensen leven langer, maar gezondheidsproblemen nemen vooralsnog niet af. Hoe kan technologie ons helpen?’

Hu maakt noemt het ‘food for thought’: de enorme veranderopgave waar ook Rotterdam voor staat. ‘De gemeente heeft hele verschillende rollen en dat maakt het complex om te acteren. Er is vooral een visie op innovatie nodig, dat kan ook per sector. Digitalisering wordt nog te veel gezien als bedrijfsvoering, terwijl die ook antwoorden kan geven op gezondheidsvraagstukken.’ En, het is vaker gezegd vandaag, er is in de zorg en in het sociale domein nog altijd veel te weinig aandacht voor preventie.

Met dit laatste, preventie, is vandaag een goede stap gezet voor alle Rotterdamse ambtenaren. Dat wil zeggen, voor de collega’s die tijd vrij maakten voor de eerste editie van dit Health Event. Of ze nou naar BrainFood kwamen of zich even flink uitleefden op een cardioapparaat. Luisterden naar Ton Legerstee over zijn wandel- en fietsroutes door Rotterdam, of mee deden aan de Spinning Marathon, aan de voorbereiding op de WK biathlon, of kennis maakten met ‘De Kracht van Gedachten.’

Move More

Het project Move More organiseerde de spinningmarathon voor het Diabetes Fonds in de passage. Samen met 50 collega’s en de bijdragen voor de stoelmassage hebben zij in totaal €918,40 bij elkaar verdiend. Het Diabetes Fonds gaat dit nu gebruiken voor onderzoek om een diabetes vrije toekomst te realiseren.

Resultaten Check je Vlekje

75 tevreden bezoekers; ondermeer 16 moedervlekken beoordeeld, waarbij twee reden om te herbeoordelen en één advies om in kader van uitsluiting melanoom actie te ondernemen. Tevens aantal cliënten met forse zonschade waarbij ook één verdenking plaveiselcelcarcinoom. Daarnaast nog aantal cliënten met chronisch jeukplekken waarbij het valt aan te bevelen om behandeling te starten ten einde meer rust te kunnen vinden.

Resultaten Health Checks

Als jij dacht dat je de enige was die zich heeft laten testen, dan heb je het mis! Maar liefst 217 personen hebben hun bloeddruk laten checken, 179 personen hun BMI en glucose scoort ook erg hoog met 151 personen. Zie het overzicht hieronder voor alle checks:

Het Zomer fitfestival is een activiteit van het Uitvoeringsprogramma Vitale Stad.